Biotyna – korzystne działanie, rola i źródła
Suplementowanie biotyny może dawać świetne efekty, jeśli chodzi o porost włosów, wzmacnianie ich czy hamowanie wypadania. Dowodzi temu wiele pozytywnych recenzji kobiet, które stosowały preparaty z biotyną, np. Biotebal czy Biotemax. Ja sama również stosowałam biotynę w formie suplementów i mogę potwierdzić, że przy regularnym przyjmowaniu może zdziałać cuda dla włosów.
Biotyna zwana jest także pod nazwą „witamina H” lub witamina B7 – i należy do witamin z grupy B, które rozpuszczają się w wodzie. Dzienne zalecane dawki biotyny to u osoby dorosłej ok. 30 μg/dobę. Biotyna naturalnie występuje w wieprzowinie, rybach, jajach, soi, warzywach liściastych czy migdałach. Może też być syntetyzowana w jelitach przez naszą florę bakteryjną, a więc niedobór występuje naprawdę rzadko.
Witamina H bierze udział w wielu reakcjach w organizmie człowieka: jest m.in. składnikiem enzymów kluczowych w procesach metabolicznych. Jest też niezbędna do prawidłowego rozwoju organizmu. I – tak jak wspomnieliśmy – dba o zdrowie włosów, skóry i paznokci.
Jednak jak się okazuje, w ostatnich latach ukazało się kilka publikacji o wpływie biotyny na zafałszowanie badań laboratoryjnych w oznaczaniu poziomu hormonów. Sytuacje te występują u pacjentów z wysokim stężeniem biotyny, a więc u tych, którzy prawdopodobnie byli leczeni wysokimi dawkami biotyny lub regularnie przyjmowali suplementy z biotyną.
Biotyna a wyniki badań TSH
Osoby przyjmujące suplementy z biotyną są narażone na ryzyko zafałszowania wyników badań niektórych hormonów. Zafałszowanie to zależy jednak od kilku czynników: od tego, jak skonstruowany jest test, jaka jest przyjmowana dawka biotyny, jakie jest stężenie biotyny we krwi, a także jaki minął czas od przyjęcia ostatniej dawki biotyny do wykonania testu. Otrzymanie fałszywych wyników stężenia hormonów dotyczy zwłaszcza testów, które wykorzystują w swojej budowie układ SA/B, który zawiera biotynę. Laboratoria przeprowadzają 2 rodzaje testów: testy niekompetycyjne i kompetycyjne. Pierwsze z nich mają oznaczyć np. poziom TSH czy beta HCG (hormon ciążowy). Jeśli test został przeprowadzony na pacjencie, który miał podwyższoną dawkę biotyny, obserwuje się fałszywie ujemne wyniki (zaniżone) stężeń tychże hormonów (a więc test może nie pokazać, że mamy np. za wysokie TSH świadczące o niedoczynności tarczycy).
W testach kompetencyjnych oznacza się mniejsze cząsteczki hormonów i przeciwciała. Do substancji tych należą tyroksyny T4, trójjodotyroniny (T3), przeciwciała przeciwko receptorowi TSH, anty-TPO i anty-Tg. W przypadku tych badań i stosowania przez pacjenta suplementacji biotyną, mogą wystąpić zawyżone stężenia tych hormonów i przeciwciał (dodanie).
Konsekwencje stosowania biotyny względem badań hormonalnych
Już w 2016 roku AmerykańskieTowarzystwo Tyreologiczne zwróciło uwagę, że biotyna może mieć wpływ na fałszowanie wyników badań hormonalnych. Badacze zaobserwowali, że większe dawki witaminy H (biotyny), mogą być źródłem zaniżonych wyników badania TSH oraz zawyżonych wyników wolnych hormonów T3 i T4. Jakie są konsekwencje takiego zafałszowania? Często poważne, ponieważ dochodzi do podejmowania błędnych decyzji terapeutycznych lub w ogóle zaniechanie leczenia (ponieważ badanie nie wykazuje np. istniejącej niedoczynności tarczycy). To szczególnie niebezpieczne u kobiet w ciąży, ponieważ jeśli występuje niedoczynność tarczycy (czyli wysoki poziom TSH), a wynik jest zafałszowany – zaniżony – ponieważ ciężarna stosuje biotynę, grozi to poważnymi konsekwencjami dla płodu. Nieleczona niedoczynność tarczycy może powodować poronienia, przedwczesne porody, wady umysłowe u dziecka (ponieważ hormony tarczycowe w dużej mierze odpowiadają za rozwój mózgu dziecka między 10 a 20. tygodniem ciąży). Z tego względu najrozsądniej jest odstawić preparaty z biotyną na czas ciąży.
Jak przygotować się do badania TSH, jeśli biorę biotynę?
Niestety niewielu lekarzy zlecając badanie TSH, pamięta o tym, aby zapytać pacjenta, czy przyjmuje biotynę. A popularność biotyny w ostatnich latach mocno wzrosła i jest powszechnie stosowana jako preparat na zdrowe włosy przez wiele kobiet i mężczyzn.
Osoba, która chce poznać prawdziwe stężenie TSH, FT4 lub FT3 i przeciwciał tarczycowych, powinna odstawić biotynę na co najmniej 7 dni przed badaniem. To optymalny czas, ale niektórzy uważają, że wystarczy nawet 2 dni przed pobraniem próbki do badania.
Bibliografia
- Ostrowska M., Bartoszewicz Z. i in., The effect of biotin interference on the results of blood hormone assays, Endokrynologia Polska 2019; 70 (1): 102-121.
- Ross DS., Burch HB. i in., American Thyroid Association Guidelines for Diagnosis and Management of Hyperthyroidism and Other Causes of Thyrotoxicosis, Thyroid 2016 Oct; 26(10):1343-1421.
- Kummer S., Hermsen D., Distelmaier F., Biotin Treatment Mimicking Graves’ Disease, N Engl J Med. 2016 Aug 18;375(7):704-6.
