Co to jest przywra?
Przywry to pasożyty, które czerpią korzyści z organizmu, w którym się znajdują, tym samym powodując w nim wiele szkód zdrowotnych. Przywra należy do grupy płazińców. Dorosła przywra ma płaskie i symetryczne ciało o długości do kilku centymetrów. Posiada przyssawkę gębową i brzuszną, którymi to jest w stanie przyczepić się do tkanek w naszym organizmie i bytować tam nawet kilka lat. Do zakażenia zwykle dochodzi poprzez pokarm lub skórę. Najgroźniejszymi rodzajami przywry ludzkiej jest przywra wątrobowa, jelitowa, płucna oraz przywra krwi.
1. Przywra krwi
Szerzy się poprzez penetrację skóry przez cerkarie, które uwalniane są przez ślimaki. Przywry krwi zwykle występują w Afryce, Ameryce Południowej, Środkowym Wschodzie, Chinach, Filipinach, Indonezji, Azji Południowo-Wschodniej. Przywra krwi wywołuje chorobę zwaną schistosomatozą. Prowadzi ona do zakażeń układu moczowego, ale możliwa jest też inna lokalizacja larw tego pasożyta w naszym ciele. Objawia się dusznością i świstami w płucach, może powodować żylaki przełyku. Przywry krwi mogą prowadzić także do okaleczenia naczyń krwionośnych pęcherza moczowego.
2. Przywra wątrobowa
Inaczej przywra żółciowa. Można się nią zarazić poprzez zjedzenie metacerkarii wraz z rybami słodkowodnymi. Rejony epidemiczne to: Daleki Wschód, Tajlandia, Europa, Afryka. Do zarażenia zwykle dochodzi po spożyciu surowych lub niedogotowanych ryb słodkowodnych. Zwykle zakażenie przywrą wątrobową przebiega bezobjawowo, ale w bardziej zaawansowanych przypadkach odnotowuje się bóle w prawym podżebrzu, objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, objawy typowe dla niedrożności dróg żółciowych. Dodatkowo mogą wystąpić objawy takie, jak: gorączka, osłabienie, bóle brzucha, powiększenie śledziony, powiększenie wątroby, wymioty, duszności, nudności, zmniejszenie masy ciała bez powodu.
3. Przywra jelitowa
Przywry jelitowe – do zakażenia tym pasożytem również dochodzi poprzez zjedzenie metacerkarii przyczepionych do ryb słodkowodnych lub do roślin wodnych, chociaż może dojść do zakażenia także poprzez spożycie ryb słonawych, które posiadają metacerkarie. Rejony endemiczne to Azja Południowo-Wschodnia, Daleki Wschód, Ameryka Północna. Przywra jelitowa zwykle nie daje dużych objawów. Jedynie w przypadku bardzo zaawansowanych inwazji obserwuje się gorączkę, bóle brzucha, biegunki i zaburzenia wchłaniania.
4. Przywra płucna
Można się nią zakazić podczas spożycia metacerkarii wraz z krabami lub langustami. Rejony endemiczne to praktycznie cały świat za wyjątkiem Europy i Ameryki Północnej. Objawy mogą występować już u osób z umiarkowaną inwazją. Charakterystyczne dla przywry płucnej są następujące objawy: kaszel, gorączka, ból w klatce piersiowej, odkrztuszanie z krwią, eozynofilia. W badaniu RTG klatki piersiowej można zauważyć objawy charakterystyczne dla zapalenia opłucnej. Jeśli przypadek jest przewlekły, zwykle występuje także zapalenie oskrzeli i rozstrzenie oskrzeli. Z kolei zajęcie OUN objawia się napadami drgawek oraz objawami ogniskowymi.
Przywra – jak się nią nie zakazić?
Przywrami można zakazić się głównie przebywając za granicą, w regionach podwyższonego ryzyka. Podczas podróżowania zaleca się, aby w celach profilaktycznych unikać jedzenia surowych jarzyn, owoców, ryb i skorupiaków, ponieważ większość rodzajów przywr wnika do organizmu człowieka właśnie wraz z pokarmem (jedynie przywra krwi wnika do organizmu w momencie kontaktu z naszą skórą – a bytuje ona w zbiornikach wodnych). Należy także pić wodę przegotowaną, jeżeli znajdujemy się w rejonach endemicznych (a nie prosto z kranu), unikać jedzenia surowych ryb (a także półsurowych lub źle uwędzonych), dokładnie mycie wszystkich owoców i warzyw, mycie rąk, mycie przyborów kuchennych i desek (a najlepiej także ich wyparzanie raz na jakiś czas). Żywność należy także chronić przed muchami, ponieważ mogą one przenosić jaja pasożytów.
Wykrywanie przywr – jak rozpoznać zakażenie?
Rozpoznanie przywr powinno być przeprowadzone przez lekarza. Najpierw przeprowadza się dokładny wywiad, podczas którego lekarz zapyta o nawyki żywieniowe i podróże, a także skieruje nas na analizę próbki moczu, kału, śliny i krwi. W wielu przypadkach przywra ujawnia się dopiero po kilku latach po kontakcie z naszym ciałem, zatem warto pamiętać o wszystkich możliwych momentach zakażenia z przeszłości.
Przywra – jakie choroby pochodne powoduje?
Przywra może powodować wiele szkód w naszym organizmie. Może m.in. wywoływać ataki mięśniowe, zapalenie mięśni i ich bóle (prowadząc do dystrofii mięśniowej) oraz fibromialgię. Dr Clark zauważyła (w publikacji „Kuracja życia”), że pewien rodzaj przywry (a dokładnie fasciolopis buskii) występuje u każdego jej pacjenta chorującego na: raka, Alzheimera, chorobę Crohna czy mięsaka Kaposiego. Jak twierdzi ekspertka, przywry mają niekiedy w naszym organizmie doskonałe warunki, aby bytować przez wiele lat, rozwijać się i mnożyć. Przykładowo przywra o typie fasciolopis buskii przez część swojego życia bytuje na ślimaku, ale gdy w ciele ludzkim znajdą się pewne substancje jej sprzyjające – np. rozpuszczalniki – przywra ta może rozwinąć się nawet o pięć kolejnych stadiów. Najgroźniejszy jest benzen, ponieważ dostaje się do grasicy i niszczy nasz system odpornościowy. Jeśli w organizmie znajduje się benzen, przywra jelitowa będzie miała doskonałe warunki do rozwoju w jelitach. Kolejna groźna substancja to alkohol propylowy gromadzony w wątrobie człowieka. Udowodniono, że jest on przyczyną m.in. zmian nowotworowych, nie tylko wątroby. Jeśli w organizmie znajduje się alkohol propylowy, wątroba albo innych nasz organ może stać się pośrednim żywicielem przywry jelitowej – a więc stanie się on zagrożony zwyrodnieniem.
Dr Clark pisze także o metanolu – czyli spirytusie drzewnym. Przez tę substancję trzustka może stać się żywicielem dla przywry trzustkowej, czego efektem będzie jej dysfunkcja objawiająca się np. cukrzycą. Jeśli natomiast w naszym organizmie będzie obecny ksylen lub toluen, każdy z rodzajów przywr może wykorzystać nasz mózg jako żywiciela pośredniego, powodując zaburzenia pracy mózgu, a także wiele chorób neurologicznych. Pochodnymi chorobami w tym przypadku mogą być: schizofrenia, epilepsja, zapalenie opon mózgowych.
Jak usunąć przywrę z organizmu? Oczyszczanie z pasożytów
Przede wszystkim w przypadku podejrzenia bytowania przywry w naszym organizmie, należy skontaktować się z lekarzem, aby ten – na podstawie wywiadu i odpowiednich badań – zalecił leczenie. Zalecone leczenie można jednak mocno wspomagać codzienną dietą, gdyż ma ona ogromny wpływ na ewentualny rozwój pasożytów w naszym organizmie. W tym miejscu warto opisać, czego nie lubią pasożyty – także inne, nie tylko przywry.
Dieta powinna eliminować cukry proste – są one bowiem doskonałą pożywką dla wszelkich pasożytów. Należy zatem unikać wszelkich słodyczy, a także żywności, która jest wysoko przetworzona. Zrezygnujmy ze słodzonych napojów gazowanych, galaretek, dżemów, gotowych sosów, miodu, białego pieczywa, białych makaronów. Niewskazane są również sery pleśniowe i alkohol. Należy ograniczyć picie kawy i herbaty.
W diecie „odrobaczającej” wskazane są natomiast ostre przyprawy, sok z żurawiny i ocet jabłkowy, a także produkty bogate błonnik i białko. Należy zwiększyć ilości płynów, aby spełniać normy nawodnienia oraz warto wprowadzić do diety naturalne probiotyki, takie jak kefir, kiszone ogórki czy kiszona kapusta. Na oczyszczanie z pasożytów świetnie działa również czosnek – wystarczy zjeść codziennie 1 ząbek. Podobnie działa cebula – ona również ma działanie przeciwpasożytnicze dzięki zawartości allicyny. Najlepiej jest przygotowywać syrop z cebuli według przepisu.
W diecie przeciwko pasożytom wskazany jest ananas (świeży – nie z puszki), ponieważ zawiera bromelainę, a także papaja, kokos czy jabłka.
Pestki z dyni i zioła na przywry i inne pasożyty
Do codziennej diety oczyszczającej warto wprowadzić niektóre zioła i przekąski w postaci pestek dyni. Dlaczego? Pestki dyni mają właściwości przeciwrobaczne, dzięki zawartości kurkubitacyny, która poraża układ nerwowy pasożytów i przyspiesza proces ich usuwania z organizmu. Poza pestkami dyni w postaci przekąsek, można stosować ją w formie oleju z pestek dyni – dodając do sałatek i innych dań na zimno. Olej powinien być nierafinowany.
Jeśli chodzi o zioła, można podawać je w formie herbatek , przypraw (oregano, cynamon, gorczyca, pieprz Cayenne, kardamon, papryczka chili, kurkuma, imbir) lub nalewek. Ze swoich właściwości oczyszczających słynie np. czarna nalewka z orzechów włoskich, którą można od czasu do czasu zażywać na pusty żołądek.
Warto jednak pamiętać o jednym: same zioła, dieta czy inne naturalne sposoby nie wyleczą organizmu z pasożytów, ale mogą bardzo pomóc w walce z nimi. Przed zastosowaniem kuracji „domowej”, należy skonsultować z lekarzem prowadzącym swoje plany – aby np. nie dopuścić do sytuacji, gdy jakiś składnik naszej diety prowadzi do obniżenia skuteczności zaleconego leku lub zmienia jego działanie.
Bibliografia
- Grzybek M., Kukuła-Koch W. i in.,Nowe rozwiązania etnofarmakologiczne w świetle rosnącej lekooporności pasożytów, Lublin 2016.
- Hadaś E., Derda M., Rośliny lecznicze w chorobach wywołanych przez pasożytnicze pierwotniaki, Hygeia Public Health, 2014, 49(3), 442-448.
- Kotowska M., Albrecht P., Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego, [w:] Albrecht P. (red.), Gastroenterologia dziecięca – poradnik lekarza praktyka, Wydawnictwo Czelej 2014, s. 110-112.
- Brühl W., Brzozowski R., Vademecum lekarza ogólnego. PZWL, 1983.
- Clark H., Kuracja życia, Warszawa 2006.
