Włókniak twardy – czy jest groźny? Jak wygląda? Jak go usunąć?

Co to są włókniaki?

Włókniaki na skórze (fachowe określenie to „fibroma”) to zmiany o łagodnym charakterze nowotworowym, które jednak nie zagrażają bezpośrednio naszemu zdrowiu. Jeśli jednak zauważymy taką zmianę na skórze, warto skonsultować ją z dermatologiem. Może się okazać, że zmiana kwalifikuje się do usunięcia ze względów medycznych. Najczęściej jednak włókniaki usuwa się ze względu na estetykę.

Jak wyglądają włókniaki? To małe zmiany na skórze, które przypominają krostkę lub guzek. Występują w postaci twardej i miękkiej. Wiele osób zastanawia się, czy włókniak boli? Włókniaki skóry nie są zmianami powodującymi ból czy pieczenie. Jeśli więc posiadasz zmiany, które wywołują takie objawy, konieczna jest szybka wizyta u dermatologa.

Jakie są przyczyny powstawania włókniaków? Zwykle powstają one wskutek idiopatycznej, niezłośliwej proliferacji fibroblastów, czyli komórek tkanki łącznej właściwej w skórze. Najczęściej powstawanie włókniaków prowokują różnego rodzaju podrażnienia skóry (ale mogą być za to odpowiedzialne także zmiany hormonalne, zwłaszcza u kobiet w ciąży lub podczas menopauzy; istnieje ponadto związek włókniaków z chorobami metabolicznymi). Z tego też względu zwykle zmiany te lokalizują się w miejscach narażonych na częste otarcia, np. w pachwinach, okolicach szyi i dole pachwowym.

Częstość występowania włókniaków jest coraz większa wraz z wiekiem.

Co to jest włókniak twardy?

Włókniak twardy powstaje w wyniku niewłaściwego rozrostu tkanki łącznej. Zwykle osiąga od 0,5 mm do 1 mm. Włókniak twardy jest niegroźny i można łatwo go usunąć podczas jednej wizyty u dermatologa bądź chirurga. Jest to zmiana, która nie ulega zezłośliwieniu.

Określenie włókniaka mianem „twardy” jest spowodowane proporcjami włókien oraz komórek tkanki łącznej, które się w nim znajdują. Włókniaki twarde zawierają tych włókien znacznie więcej, przez co przestają być podatne na odkształcenia pod wpływem nacisku – są twarde. Włókniaki twarde różnią się ponadto od innych rodzajów zabarwieniem – mają kolor czerwony lub brązowy i z reguły pokryte są białym naskórkiem.

Włókniaki twarde przypominają podskórne guzki. Lokalizują się w wielu miejscach, m.in. na twarzy, plecach, kończynach (szczególnie na udach czy łydkach). U kobiet włókniaki twarde mogą pojawiać się także na piersiach.

Jak wygląda włókniak twardy?

Włókniak twardy zwykle przyjmuje postać niewielkiej zmiany o średnicy do 1 cm. Jest to zmiana wypukła, niebolesna (także przy przyciskaniu palcem). Przypomina guzek pod skórą. Ma kolor czerwony lub brązowy, przy czym pokrywa go biały naskórek (zgrubiały).

Włókniaki twarde podskórne występują pojedynczo lub w grupach. Zwykle występują u kobiet dorosłych (np. tworzą się w piersiach). Rzadko spotykane są u dzieci. Tego rodzaju guzki lokalizują się w różnych miejscach: na twarzy, tułowiu, nogach.

Włókniaki twarde można przesuwać palcem wraz z ruchem skóry.

Włókniak twardy można pomylić z innymi nowotworami

Włókniak twardy nie jest nowotworem złośliwym, ale niestety jest duże ryzyko pomylenia go z guzem o wysokim stopniu złośliwości, m.in. z czerniakiem (częsty nowotwór złośliwy) lub włókniakomięsakiem (rzadki nowotwór złośliwy). Dlatego też po zauważeniu zmiany na skórze, warto szybko umówić się na wizytę do dermatologa, aby ten ocenił rodzaj guzka oraz jego pochodzenie. Jeśli włókniak spowoduje u lekarza niepokój, zapewne zaleci on dodatkowe badania polegające na pobraniu wycinka do badania histopatologicznego. Na wynik czekamy z reguły 2 tygodnie. Po odebraniu wyniku lekarz będzie mógł zdecydować, jak dalej postępować ze zmianą. Badanie histopatologiczne można wykonać na NFZ lub prywatnie – koszt to kilkaset złotych.

Poza wysłaniem wycinka do badania histopatologicznego, lekarz obejrzy również zmianę pod dermatoskopem oraz wykona badanie podmiotowe i przedmiotowe. W badaniu podmiotowym istotne jest uginanie się włókniaka pod wpływem nacisku z boku.

Z czym jeszcze należy różnicować włókniaki?

Włókniak musi być ponadto różnicowany ze:

• znamionami barwnikowymi,

• tłuszczakami,

• brodawczakiem,

• zmianami naczyniowymi,

• chorobami wirusowymi.

Przeczytaj także: Brodawczak czy włókniak? Rozpoznawanie brodawek na skórze

Włókniak twardy – usuwanie

Jeśli w wyniku konsultacji dermatologicznej potwierdzono, że zmiana jest włókniakiem twardym, można go bezpiecznie usunąć, o ile tego chcemy. Zabieg usunięcia jest szybki i bezbolesny – trwa od kilku sekund do maksymalnie kilkudziesięciu minut, w zależności do wybranej metody. Po zabiegu nie jest wymagana rekonwalescencja – może od razu powrócić do standardowej aktywności i codziennych obowiązków. Cena usunięcia włókniaka twardego zaczyna się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych (ma tu znaczenie przede wszystkim metoda). Dostępne metody usuwania włókniaków to:

• Metoda chirurgiczna – jeśli włókniak budzi wątpliwości lekarza, z reguły jest usuwany chirurgiczne w celu pobrania wycinka guzka do badania histopatologicznego. Usunięcie włókniaka w ten sposób przebiega w znieczuleniu miejscowym i trwa maksymalnie 30 minut.

• Krioterapia (wymrażanie) – to prosty i bezbolesny zabieg trwający krótką chwilę. Jest bezpieczny dla osób w każdym wieku, także dzieci, kobiet w ciąży czy osób starszych. Zabieg trwa zaledwie kilka-kilkanaście sekund.

• Laseroterapia – to zabieg często proponowany przez gabinety medycyny estetycznej. Laseroterapia nie może być jednak przeprowadzona u kobiet w ciąży oraz w przypadku, gdy pojawił się stan zapalny wokół tkanki okalającej włókniaka. Nie powinno się ponadto usuwać tego typu zmian laserem w sytuacji, gdy mamy skłonność do tworzenia się blizn. Rany po zabiegu laseroterapii ulegają wygojeniu w ciągu ok. 3 tygodni.

• Elektrokoagulacja – to zabieg z wykorzystaniem prądów, wymagający niekiedy znieczulenia miejscowego. Zmianę traktuje się prądem o wysokiej częstotliwości. Z tego względu takiemu zabiegowi nie mogą poddawać się m.in. osoby posiadające rozrusznik serca czy zmagające się z zaburzeniami krzepliwości krwi. Przeciwwskazaniem jest ponadto cukrzyca oraz okres ciąży. Elektrokoagulacja powoduje niewielki obrzęk skóry utrzymujący się do kilku dni. Może być także widoczne zaczerwienienie. Skórę należy przecierać wodą utlenioną.

Czy są domowe sposoby na usunięcie włókniaka twardego?

W Internecie można znaleźć mnóstwo sposobów na usunięcie włókniaka twardego. Nie przytoczę ich jednak, ponieważ nie są polecane przez specjalistów – mogą spowodować bowiem rozrośnięcie się guzka i inne działania niepożądane. Po zauważeniu zmiany lepiej udać się do dermatologa lub lekarza rodzinnego i zastosować się do zaleceń eksperta, bez próbowania ryzykownych, domowych sposobów – które dodatkowo rzadko kiedy mają korzystny efekt.

Bibliografia

• Jabłońska S., Majewski S. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa 2008.

• Szczeklik A., Gajewski P.. Interna Szczeklika. Kraków 2020.