Trądzik młodzieńczy – sposoby leczenia, objawy, przyczyny

nastolatka z trądzikiem

Trądzik młodzieńczy dotyka – w mniejszym lub większym stopniu – sporą grupę osób w okresie dojrzewania. Jakie są jego przyczyny i jak sobie radzić z tym uciążliwym schorzeniem? Sprawdzamy poniżej.

Trądzik młodzieńczy – częsta choroba skóry

Trądzik młodzieńczy to częsta dolegliwość u młodzieży w okresie dojrzewania. Drobne problemy skórne dotykają większości młodych osób, ale w niektórych przypadkach przebieg trądziku może być bardzo ciężki.

Szczyt zachorowań na trądzik przypada między 14. a 17. rokiem życia u dziewcząt oraz między 16. a 19. rokiem życia u chłopców. U około 15% chorych opisywana dolegliwość ma ciężki przebieg. Oznacza to, że u tych osób występują na skórze ciężkie zmiany zapalne w postaci między innymi guzków i torbieli. Zmiany te bardzo często – szczególnie nieleczone – pozostawiają po sobie ślady takie jak przebarwienia i blizny.

W żadnej sytuacji, nawet w przypadku niewielkiego czy umiarkowanego stopnia nasilenia, nie powinno się lekceważyć opisywanego schorzenia. Wygląd – zwłaszcza w okresie dojrzewania – stanowi bardzo ważny element samooceny młodego człowieka.

Rodzice mogą nie widzieć wielkiego problemu w kilku drobnych zmianach skórnych na czole. Jednak dla ich pociechy to właśnie czoło – usiane brzydkimi krostami – może być prawdziwą tragedią, tym większą, że właśnie zbliża się szkolna dyskoteka. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku niewinnego pryszcza na nosie. W oczach młodej osoby – wielkiego pryszcza – bezczelnie wyskakującego na czubku nosa na kilka godzin przed pierwszą randką.

Zobacz także: Rodzaje trądziku u dzieci

Trądzik młodzieńczy i jego przyczyny

Trądzik jest przewlekłą chorobą skóry, a jego występowanie związane jest z hormonami. Są nimi androgeny.

Trądzik młodzieńczy spowodowany jest przede wszystkim przez:

  • nadmierną produkcję łoju;

  • zaburzenia rogowacenia;

  • namnażanie się bakterii Propionibacterium ances;

  • stan zapalny.

W okresie dojrzewania naturalnie dochodzi do zwiększonej produkcji łoju przez skórę. Powstawanie trądziku w tym czasie nie musi więc wiązać się z żadnymi zaburzeniami hormonalnymi.

Warto dodać też, że trądzik nie jest chorobą zakaźną.

Trądzik młodzieńczy – objawy

Trądzik młodzieńczy można podzielić – ze względu na rodzaj występujących w nim zmian – na trzy podstawowe kategorie:

  • zaskórnikowy – pojawiają się w nim tak zwane zmiany niezapalne – zaskórniki zamknięte i otwarte (zakończone czarnym czopem);

  • grudkowo-krostkowy – tutaj na skórze występują już zmiany zapalne, a na szczycie wykwitu pojawia się żółta zawartość; ten rodzaj trądziku występuje najczęściej, jednak z różnym stopniem nasilenia objawów;

  • ropowiczy – mówimy o nich wówczas, kiedy powstają większe niż 5 mm zmiany zapalne, czyli guzki; mogą się one ze sobą łączyć, a ich zawartość – łój czy złuszczający się naskórek – wydobywać się na zewnątrz.

Zmiany chorobowe występują najczęściej na twarzy, a w dalszej kolejności na plecach i klatce piersiowej.

Objawy chorobowe utrzymują się zazwyczaj kilka lat.

Na nasilenie choroby mogą wpływać następujące czynniki:

  • hormony (trądzik nasila się u większości dziewcząt w okresie przed miesiączką);

  • stres;

  • niektóre leki i kosmetyki;

  • dieta.

Trądzik młodzieńczy i jego leczenie

Trądzik młodzieńczy jest chorobą, której rozwój, przebieg i ewentualne skutki, trudno jest przewidzieć. Widocznymi konsekwencjami tej dolegliwości mogą być nieestetyczne przebarwienia i blizny. Nie stwierdzono dotąd, u kogo mogą one wyraźnie wystąpić. Z tego powodu ważne, aby nie lekceważyć problemu trądziku i szukać pomocy lekarskiej. Tylko specjalista będzie w stanie dobrać odpowiednie leczenie i zapobiec ewentualnym przykrym skutkom choroby.

Nie można zapominać, że zmiany chorobowe na twarzy wpływają na gorsze samopoczucie dorastającego młodego człowieka. Może on wówczas odczuwać lęk, smutek i mieć obniżony nastrój. Lekceważenie skutków choroby może z kolei prowadzić do większych problemów natury psychicznej.

Badania naukowe pokazują, że trądzik młodzieńczy ma istotny wpływ na jakość życia młodych osób, ich relacje społeczne i poczucie własnej wartości. W związku z tym w czasie leczenia widocznych objawów trądziku należy pamiętać również o wspomnianym aspekcie psychicznym i emocjonalnym tej choroby. Pominięcie tej kwestii w procesie leczenie może negatywnie wpłynąć na całe życie młodego człowieka.

Leczenie trądziku młodzieńczego zależy od rodzaju zmian skórnych oraz stopnia ich nasilenia. Znaczenie ma również wiek pacjenta, ponieważ niektóre środki – stosowane w cięższych przypadkach choroby – mogą być bezpiecznie podawane tylko u starszych pacjentów.

Łagodną postać trądziku leczy się zazwyczaj miejscowo. Natomiast w przypadku dolegliwości umiarkowanych i ciężkich konieczne bywa włączenie również leczenia ogólnego.

Dla łagodnych zmian trądzikowych, takich jak przede wszystkim zaskórniki, w leczeniu miejscowym stosuje się nadtlenek benzoilu. Jest on dostępny bez recepty i stanowi składnik wielu kremów czy żeli. Innym środkiem w tego typu odmianie trądziku jest kwas azelainowy.

Grudki leczy się zazwyczaj retinoidami takimi jak adapalen czy tretynoina. W przypadku krost stosuje się głównie antybiotyki w tym przede wszystkim popularną w leczeniu trądziku erytromycynę.

Leczenie ogólne okazuje się konieczne w sytuacji nasilonych objawów chorobowych. Stosuje się wówczas doustne antybiotyki. Ich wybór jest szeroki. Najczęściej podaje się tetracykliny, makrolity (w tym erytromycynę) oraz klindamycynę.

Należy wspomnieć jeszcze, że często w terapii stosuje się połączenie dwóch aktywnych składników. Daje to lepsze efekty lecznicze, zwłaszcza na początku.

Trądzik młodzieńczy a pielęgnacja skóry

Właściwe dbanie o wrażliwą skórę w okresie dojrzewania może być w wielu przypadkach jedyną konieczną terapią. Dotyczy to przede wszystkim lekkiego stopnia nasilenia choroby. W przypadku zaś umiarkowanych i ciężkich zmian właściwa pielęgnacja skóry będzie doskonałym uzupełnieniem zastosowanego leczenia.

W związku z tym przy trądziku młodzieńczym warto pamiętać przede wszystkim o:

  • utrzymaniu czystości – do mycia skóry trądzikowej należy używać preparatów przeznaczonych specjalnie do niej, są one delikatne i nie powodują dodatkowych, niepotrzebnych podrażnień; powinno się unikać środków zawierających alkohol;

  • nawilżaniu – skóra trądzikowa – chociaż zazwyczaj tłusta – potrzebuje odpowiedniego nawilżenia;

  • działaniu przeciwłojotokowym i przeciwzaskórnikowym – działania te są podstawowymi przy pielęgnacji i leczeniu skóry trądzikowej;

  • preparatach matujących – nie wpływają bezpośrednio na poprawę stanu skóry, jednak dzięki nim można uzyskać polepszenie jej wyglądu; preparaty takie powinny być używane do makijażu, którego stosowanie przy cerze trądzikowej nie jest zabronione; należy jednak dobierać odpowiednie i bezpieczne dla niej kosmetyki.

Przeczytaj także: Oczyszczanie twarzy - sposoby, kosmetyki, zabiegi

Bibliografia