Trądzik u małego dziecka (trądzik wczesnodziecięcy)

dziewczynka

Trądzik u małego dziecka w wieku między 1. a 6. rokiem życia pojawia się bardzo rzadko. Może jednak wystąpić, a jego przyczynami mogą być poważne schorzenia. Poniżej wyjaśniamy więc, czym jest trądzik wczesnodziecięcy, czego może być objawem, jak go rozpoznać oraz leczyć.

Trądzik wczesnodziecięcy – rzadko występująca choroba skóry

Rzadką chorobą skóry okresu dziecięcego jest trądzik wczesnodziecięcy. Jest to kolejna odmiana trądziku występującego u dzieci obok:

  • trądziku noworodkowego – występującego w pierwszych tygodniach życia;

  • trądziku niemowlęcego – charakterystycznego dla pozostałej części pierwszego roku życia malucha;

  • trądziku późnodziecięcego – pojawiającego się w wieku od 7 do 11 lat.

Spośród wszystkich wymienionych rodzajów opisywanej choroby to właśnie trądzik wczesnodziecięcy jest jego najrzadszą odmianą trądziku dziecięcego. Z tego powodu pojawiają się trudności z jego właściwym rozpoznaniem oraz leczeniem.

Wśród głównych przyczyn trądziku u dzieci wymienia się dużą ilość hormonów, a dokładnie androgenów. Hormony te po okresie wzmożonego występowania w pierwszym roku życia dziecka ulegają „wyciszeniu” zazwyczaj aż do okresu dojrzewania lub przynajmniej do wieku 7 lat. W związku z tym maluchy między 1. a 6. rokiem życia bardzo rzadko zmagają się z opisywaną chorobą. Kiedy jednak u nich wystąpi, może oznaczać większe problemy zdrowotne niż tylko te widoczne na twarzy w postaci nieestetycznych zmian skórnych.

Skąd trądzik u małego dziecka? Przyczyny trądziku wczesnodziecięcego

Jak już zostało wspomniane – powstawaniu trądziku u dzieci winne są w wielu przypadkach hormony.

W związku z tym przy podejrzeniu trądziku wczesnodziecięcego należy w pierwszej kolejności wykluczyć hiperandrogenizm. Schorzenie to charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem androgenów, czyli hormonów przede wszystkim męskich, jednak występujących również w niewielkich ilościach u kobiet. Hormony te nie powinny być nadmiernie wydzielane u maluchów między 1. a 6. rokiem życia.

Wśród przyczyn hiperandrogenizmu wymienić należy między innymi:

  • wrodzony przerost nadnerczy;

  • zespół Cushinga – zespół objawów, który spowodowany jest podwyższonym stężeniem glikokortykostereoidów w organizmie; objawia się między innymi nadmiarem masy ciała przede wszystkim na karku i tułowiu, zaczerwienieniem skóry, rozstępami;

  • przedwczesne dojrzewanie;

  • przedwczesne pojawienie się owłosienia łonowego (adrenarche);

  • hormonalnie czynne nowotwory, które wytwarzają testosteron.

Jak więc widać trądzik u małego dziecka może – chociaż oczywiście nie musi – mieć poważne podłoże i nie powinno się go w żaden sposób lekceważyć. Zawsze warto dokładnie ustalić jego przyczynę.

Trądzik wczesnodziecięcy – jego objawy i rozpoznawanie

Objawy

Trądzik u małego dziecka może mieć postać zarówno łagodną jak i ciężką. Może więc przypominać niegroźny trądzik noworodkowy w postaci niezapalnych zmian takich jak zaskórniki. W niektórych jednak przypadkach opisywana odmiana trądziku przybiera poważniejszy przebieg. Przypominać może ten charakterystyczny dla okresu niemowlęcego lub młodzieńczego. Pojawiają się wówczas zmiany zapalne w postaci krost, grudek, guzków, torbieli i cyst.

Rozpoznawanie

W diagnostyce zaburzeń, które odpowiadają za trądzik wczesnodziecięcy, istotne mogą być:

  • ocena wieku kostnego;

  • siatki centylowe;

  • badania laboratoryjne, w których ocenia się stężenie niektórych hormonów (między innymi testosteronu, prolaktyny i DHEA);

  • badania genetyczne.

Ponadto należy mieć na uwadze, że istnieją inne choroby, które swoim wyglądem przypominają trądzik u małego dziecka. Zalicza się do nich przede wszystkim:

  • zapalenie okołoustne – w schorzeniu tym występują wykwity o charakterze małych i zaczerwienionych krost i grudek; dodatkowo łuszczy się również naskórek; zmiany dotyczą głównie okolic oczu, ust i nosa;

  • naczyniakowłówkniaki – znane także jako guzki Pringle’a; są to różnej wielkości grudki, które nie łączą się ze sobą; pojawiają się na nosie i policzkach; objawy te występują zazwyczaj około 5. roku życia;

  • brodawki płaskie – kilkumilimetrowe grudki o gładkiej powierzchni, pojawiają się przede wszystkim na twarzy; za ich przyczynę uznaje się przede wszystkim wirus HPV-3;

  • rogowacenie mieszkowe – przy tej dolegliwości występują grudki, których przyczyną jest nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych; zmiany pojawiają się na policzkach i w okolicach brwi, a ponadto na ramionach i udach;

  • zapalenie mieszków włosowych wywołane przez grzyb drożdżopodobny Malassezia spp – zaczerwienione grudki o wielkości 1-2 mm, które rzadko jednak pojawiają się na twarzy; najczęściej znajdują się na plecach, ramionach i klatce piersiowej;

  • mięczak zakaźny – zmiany, w postaci okrągłych grudek o wielkości około 2-6 mm z wgłębieniem na środku, występują na rękach, twarzy i narządach płciowych; na tę dolegliwość cierpią najczęściej dzieci do 5. roku życia.

Bardzo ważne, aby przed rozpoczęciem leczenia, właściwie zdiagnozować trądzik i nie pomylić go z żadnym z wyżej wymienionych schorzeń.

Trądzik u małego dziecka – leczenie

Leczenie trądziku wczesnodziecięcego jest ściśle związane z jego przyczyną. Z tego powodu jej ustalenie jest niezbędne. Jak już bowiem zostało wcześniej wspomniane trądzik ten może mieć podłoże różnego rodzaju.

W wielu przypadkach niezbędna jest dokładna diagnostyka pod kątem endokrynologicznym. Po stwierdzeniu dokładnej przyczyny trądziku należy zastosować leczenie przeznaczone dla konkretnego schorzenia oraz obok niego – również leczenie objawów samego trądziku.

W większości przypadków trądzik wczesnodziecięcy jest jedynie objawem innej dolegliwości, a nie chorobą samą w sobie. Dopiero więc leczenie zasadniczego schorzenia może przynieść oczekiwane rezultaty i poprawę ogólnego stanu skóry zmienionej chorobowo przez trądzik.

Oczywiście po zdiagnozowaniu właściwej choroby odpowiedzialnej za powstanie trądziku należy jednocześnie przystąpić do leczenia jego objawów. W leczeniu trądziku wczesnodziecięcego stosuje się zasadniczo leczenie takie, jak w jego innych odmianach, a więc w trądziku niemowlęcym, późnodziecięcym oraz młodzieńczym. Zawsze oczywiście należy dobierać jego rodzaj do konkretnych objawów i dostosowywać do wieku pacjenta.

Na mniejsze zmiany stosuje się w pierwszej kolejności leczenie miejscowe. Wykorzystuje się do tego przede wszystkim nadtlenek benzoilu oraz erytromycynę. Tę ostatnią czasami stosuje się również doustnie podobnie jak amoksycylinę – w przypadku poważniejszych problemów skórnych takich jak torbiele czy guzki.

W trakcie całego procesu leczenia i bycia pod opieką lekarską należy pamiętać również o właściwej codziennej pielęgnacji zmienionej chorobowo skóry. Do mycia należy więc używać łagodnych środków. Podczas wycierania trzeba pamiętać o robieniu tego w sposób delikatny, aby niepotrzebnie nie podrażniać wrażliwej skóry trądzikowej. Warto korzystać z jednorazowych ręczników, na których nie gromadzą się bakterie. Bezwzględnie nie powinno się również wyciskać powstałych na skórze zmian.

Bibliografia

Podobne tematy