Ciągły płacz i inne trudy rodzicielstwa
Problemy z karmieniem, kłopoty ze snem, ciągły płacz czy częste rozdrażnienie małego dziecka są powszechnymi problemami młodych rodziców. Wielu z nich uważa je za nieodzowny etap rodzicielstwa, z którym trzeba się pogodzić i po prostu go przeczekać. W związku z tym często nie szukają źródeł tych dolegliwości. Przez takie podeście mogą niestety łatwo przeoczyć istotne kłopoty zdrowotne maluszka, których konsekwencje wpłyną na jego dalszy rozwój.
Warto więc uważnie obserwować swoje dziecko i nie dać zwieść się opiniom innych, według których maluch ma prawo swoje wypłakać, a i karmienie nie zawsze przebiegać musi gładko. Opinie doświadczonej cioci czy szanowanej znajomej rodziny – chociaż niewątpliwie szczere – nie zawsze powinny być dla rodziców jedyną słuszną wskazówką. Jeżeli jakieś zachowanie dziecka jest dla nich wyraźnie niepokojące, przedłuża się lub wydaje się ponadprzeciętnie intensywne, warto aby poradzili się specjalisty. Pierwszym z nich będzie z pewnością lekarz pediatra. W dalszej kolejności mogą szukać pomocy u neurologa, fizjoterapeuty czy osteopaty dziecięcego.
Jedną z przyczyn problemów wymienionych na początku może okazać się wzmożone napięcie mięśniowe, nazywane również hipertonią. Powstaje ono na skutek nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Napięcie mięśniowe, czyli zdolność mięśni do stawiania oporu, ocenia się u każdego dziecka już chwilę po urodzeniu. Jest ono bowiem jednym z parametrów skali Apgar.
Objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka
Objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka to przede wszystkim:
-
ciągły płacz bez konkretnych przyczyn – nawet codzienne czynności pielęgnacyjne przeprowadzane przez rodziców powodują płacz; ma to związek z faktem, że choćby delikatne ruchu mogą sprawiać dziecku dyskomfort, a nawet ból;
-
rozdrażnienie;
-
prężenie się;
-
kłopoty ze snem, zbyt mała ilość snu;
-
problemy z karmieniem piersią;
-
częste ulewanie;
-
wyginanie ciała na kształt litery „C”;
-
sztywność i krzyżowanie nóg;
-
nieumiejętność przybierania symetrycznej postawy ciała;
-
mocne zaciskanie piąstek;
-
pełzanie z wykorzystaniem jedynie rączek, a ciągnięcie nóżek bezwładnie za sobą;
-
wczesna pionizacja i chód z podparciem; trzeba pamiętać, że objawy te – chociaż są często źródłem zachwytów nad wnukiem przez dziadków i okazją do chwalenia się nim wśród znajomych – powinny skłaniać do uważnej obserwacji malucha;
-
ściąganie w dół palców u stóp.
Oczywiście objawy opisywanej dolegliwości będą różniły się w zależności od wieku pociechy, etapu jej rozwoju oraz aktualnych możliwości ruchowych.
Należy jeszcze podkreślić, że objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka mogą cechować się spastycznością lub sztywnością. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia zazwyczaj w przypadku kończyn. Na początku biernego ruchu występuje wówczas największy opór, który natychmiast się zmniejsza. Jest to tak zwany objaw scyzoryka. Sztywność natomiast może dotyczyć wszystkich mięśni, a jej natężenie może mieć charakter skokowy lub stały.
Przyczyny wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka
Przyczyn wzmożonego napięcia może być wiele. Najczęściej spotykane to:
-
nieprawidłowe ułożenie dziecka w macicy podczas ciąży;
-
długi i trudny poród;
-
komplikacje okołoporodowe;
-
wcześniactwo;
-
niska masa urodzeniowa (poniżej 2500 g);
-
nieprawidłowa pielęgnacja noworodka, a w tym głównie: podnoszenie dziecka jedynie chwytając pod paszki i nie zapewniając mu podparcia kręgosłupa; układanie malucha tylko na jedną stronę; niewłaściwe noszenie dziecka na rękach – w spionizowanej pozycji zamiast na tak zwaną „fasolkę”;
-
poważne choroby takie jak między innymi: wodogłowie, porażenie mózgowe, rozszczep kręgosłupa, guzy mózgu, choroby genetyczne.
Wzmożone napięcie mięśniowe u dziecka – metody leczenia
Ważne, aby objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka zostały jak najszybciej zdiagnozowane. Dzięki temu możliwa jest szybka interwencja i umożliwienie dziecku dalszego prawidłowego rozwoju. Jest to oczywiście w pełni możliwe w tych przypadkach, w których wzmożone napięcie mięśniowe nie wynika z poważnych chorób.
Przy omawianej dolegliwości najbardziej pomocna jest rehabilitacja. Istnieją dwie podstawowe metody, które wykorzystywane są podczas pracy z dziećmi.
Pierwsza z nich to metoda NDT-bobath, która polega na aktywizacji ciała dziecka przez terapeutę i ćwiczeniu z nim pożądanych ruchów. Zajęcia dopasowane są do konkretnego etapu rozwoju małego pacjenta.
Drugą metodą rehabilitacji jest terapia Vojty, w której naciska się na określone punkty na ciele dziecka. Ma to na celu wywoływanie pożądanych odruchów u malucha.
Bibliografia
-
T. Sanger; Hypertonia in children: how and when to treat; Curr Treat Options Neurol. 2005 Nov;7(6):427-39; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16221366/
-
J. Ganguly, D. Kulshreshtha, M. Almotiri, M. Jog; Muscle Tone Physiology and Abnormalities; Toxins (Basel). 2021 Apr; 13(4): 282; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8071570/
-
S. H. Evans, M. W. Cameron, J. M. Burton; Hypertonia; Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2017 Jul;47(7):161-166; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28716516/
-
A. Złotnik; Płacz sygnałem wzmożonego napięcia mięśni; Puls Medycyny, 04.04.2017; https://pulsmedycyny.pl/placz-sygnalem-wzmozonego-napiecia-miesni-877035