Olejek z drzewa herbacianego w kosmetykach – jak działa?

Olejek z drzewa herbacianego – aktywność biologiczna w kosmetykach

W branży kosmetycznej zauważa się coraz większe zainteresowanie kosmetykami, które mają naturalny skład lub w dużej mierze bazują na naturalnych substancjach. Tego typu składniki bardzo często wykazują bowiem tak samo silne działanie, jak substancje syntetyczne, które niestety stwarzają wysokie ryzyko skutków ubocznych.

Jedną z najcenniejszych substancji naturalnych w kosmetykach jest olejek z drzewa herbacianego. Od lat znane jest jego korzystne działanie na skórę. Co takiego zawiera w składzie ów olejek? Dlaczego warto sięgać po kosmetyki, które zawierają tą substancję w składzie? Wyjaśniam poniżej.

Pochodzenie olejku z drzewa herbacianego

Olejek z drzewa herbacianego – inaczej olejek herbaciany (ang. tea tree oil) – pozyskiwany jest z rośliny o nazwie Melaleucea alternifolia (to krzew z rodziny Mirtowatych). W naturalnych warunkach występuje na terenie Australii i Nowej Zelandii, jednakże ze względu na szerokie zastosowanie komercyjne tej rośliny, uprawiana jest także w innych częściach świata.

W pozyskiwaniu olejku herbacianego bardzo istotne są liście ułożone naprzeciwlegle. Mają one lancetowaty kształt i posiadają wiele gruczołów olejowych. Olejek otrzymuje się w wyniku destylacji liści z parą wodną. Liście zbiera się od listopada do maja.

Co ciekawe, mimo że w nazwie występuje słowo „herbaciany”, z herbatą olejek ten ma niewiele wspólnego. Nazwa ta została nadana przez kapitana Jamesa Cooka, który to z liści krzewu parzył napar, który potem wypijał – przypominał on herbatę.

Olejek z drzewa herbacianego – skład

Olejek z drzewa herbacianego swoje właściwości zawdzięcza bogatemu składowi. Znajdziemy w nim bowiem ok. 100 aktywnych biologiczne substancji! Najważniejsze z nich to:

• p-cymen,

• 1,8-cyneol,

• γ-terpinen,

• α-terpinen,

• α-terpineol,

• α-pinen,

• limonen.

Naukowcy sądzą, że najważniejszym aktywnym składnikiem jest terpien-4-ol – ma on bowiem bardzo silne działanie przeciwbakteryjne.

Na co działa olejek z drzewa herbacianego w kosmetykach?

Olejek z drzewa herbacianego ma szerokie zastosowanie w kosmetologii. Od wieków składnik ten wykorzystuje się głównie w leczeniu rozmaitych chorób skóry. Ma zastosowanie w leczeniu m.in. trądziku pospolitego, łuszczycy, łupieżu. Może też być stosowany na skórę dotkniętą łojotokowym zapaleniem skóry. Wspomaga leczenie opryszczki (często stanowi więc dodatek do pomadek ochronnych na usta). Działa korzystnie na odciski i grzybicę stóp. Stosuje się go także w terapii owrzodzeń cukrzycowych i żylakowych, a także do wspomagania leczenia czyraków czy zanokcicy. Olejek z drzewa herbacianego wykazuje także działanie przyspieszające gojenie się zakażonych ran i oparzeń oraz łagodzi miejsca ukąszeń owadów (ma działanie lekko znieczulające).

Olejek z drzewa herbacianego nie powinien być natomiast stosowany bezpośrednio na skórę, bez uprzedniego rozcieńczenia. Zaleca się stosowanie stężeń w granicach 1-10% - w takim stężeniu olejek można stosować nawet przez 6 miesięcy.

Olejek z drzewa herbacianego – właściwości i działanie w kosmetykach

Liczne badania dowiodły, że olejek z drzewa herbacianego ma właściwości przeciwbakteryjne, głównie przeciwko bakteriom takim, jak: Staphylococcus epidermidi oraz Propionibacterium acnes.

Działa również przeciwgrzybiczo w stosunku do: Microsporum gypseum, Trichophyton mentagrophytes, Candida albicans, Microsporum canis.

Wykazuje ponadto działanie przeciwzapalne. Dodatkowo lecznicze właściwości olejku herbacianego potęguje jego lipofilowy charakter, dzięki któremu poszczególne substancje łatwiej są wchłaniane w głębokie warstwy skóry.

1. Działanie przeciwbakteryjne kosmetyków z olejkiem herbacianym

Olejek herbaciany wykazuje działanie silnie przeciwbakteryjne, stąd znajdziemy go w wielu preparatach kosmetycznych na trądzik. Ogromną zaletą stosowania tego olejku w terapii chorób skóry jest skuteczne działanie nawet na bakterie, które wykazują oporność na antybiotyki. Ponadto zapobiegamy takim postępowaniem wystąpienia antybiotykooporności.

Wiele badań naukowych wykazało, że olejek z drzewa herbacianego ma działanie bakteriobójcze w stosunku aż do 32 szczepów bakterii Propionibacterium acnes – to podstawowa bakteria powodująca trądzik (bakterie te są nawet nazywane trądzikotwórczymi). Co więcej, bakteria ta odgrywa istotną rolę z rozwoju stanu zapalnego w chorobie trądzikowej.

2. Działanie przeciwgrzybicze kosmetyków z olejkiem herbacianym

Kilka badań naukowych in vitro wykazało, że olejek herbaciany działa przeciwgrzybiczo wobec szczepów Candida albicans, a także grzybów należących do rodzaju:

• Trichophyton,

• Epidermophyton,

• Microsporum.

Powyższe dermotofity bardzo często powodują grzybicę skóry. Wyniki badań dowiodły, że olejek herbaciany ma takie działanie za sprawą linalolu, terpinenu-4-ol, a także α-terpineolu. Ponadto działanie przeciwgrzybicze ma związek z niszczeniem funkcji błon biologicznych komórek grzybów, które zostały narażone na wymienione substancje.

3. Działanie konserwujące kosmetyki

Olejek herbaciany jest doceniany nie tylko ze względu na działanie lecznicze, ale i jako naturalny środek konserwujący kosmetyki – działa bowiem przeciwdrobnoustrojowo. Chroni preparaty przed takimi drobnoustrojami, jak: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Aspergillus niger, Pseudomonas aeruginosa, Candida albicans. Im wyższe jest stężenie olejku, tym większe jest działanie przeciwdrobnoustrojowe.

4. Działanie zwiększające aktywność innych składników w kosmetykach

Olejek z drzewa herbacianego – podobnie, jak i wiele innych olejków eterycznych – przemysł kosmetyczny docenia także ze względu na to, że zwiększa absorpcję substancji aktywnych przez skórę. Dzieje się tak, ponieważ olejek ten wpływa na białko wewnątrzkomórkowe oraz lipidy warstwy rogowej naskórka. Olejek wchłania się bardzo dobrze i penetruje skórę w głąb – aż do dalej umiejscowionych tkanek czy narządów (wystarczy ku temu stężenie w kosmetyku na poziomie 2-3%).

Kto nie powinien stosować kosmetyków z olejkiem herbacianym?

Mimo wielu zalet, kosmetyki z olejkiem herbacianym nie powinny być stosowane u dzieci poniżej 6. roku życia. Ze względu na substancje alergizujące (terpinen, limonen), mogą ponadto wystąpić reakcje alergiczne – jednak te pojawiają się bardzo rzadko i osób z cerą nadwrażliwą.

Istotne jest, aby przed zastosowaniem olejku skontrolować stan skóry – jakiekolwiek uszkodzenia mogą powodować, że olejek wchłonie się do organizmu nawet w 100%, co w niektórych przypadkach może prowadzić do szkodliwego działania.