Autyzm a szczepienia – badania na temat autyzmu poszczepiennego

Autyzm poszczepienny – skąd taka teoria?

U źródeł teorii o autyzmie poszczepiennym stoi publikacja z 1998 roku z czasopisma naukowego „Lancet”, autorstwa chirurga Andrewa Wakefielda. Lekarz ten napisał, że podawanie dzieciom szczepionki MMR, czyli szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce, powoduje autyzm. Wiele lat później odkryto, że badania tego lekarza zostały sfałszowane, do czego sam się później przyznał, ale niestety przeciwnicy szczepień do dziś powołują się na to, co opublikował w 1998 roku. Co więcej, motywacją do przeprowadzenia badań mających oskarżać szczepionki o wystąpienie autyzmu, były finanse, bowiem w 1995 roku Wakefield rozpoczął badania pod wsparciem sponsorskim organizacji JABS, która mają już wtedy pozwać firmy farmaceutyczne o odszkodowania za choroby rzekomo wywoływane przez szczepionki. Zatem nasuwa się od razu myśl, że Wakefield zrobił wszystko, aby badania pasowały do z góry postawionych tez.

Czym jest autyzm?

Autyzm to zaburzenie rozwoju, które objawia się m.in. zaburzeniami mowy, komunikacji, zaburzeniami w relacjach z innymi ludźmi i nieprawidłowym funkcjonowaniem. Zaburzenia dotyczą głównie wyrażania emocji i relacji z innymi ludźmi.

» Przeczytaj także: Zespół Aspergera - czym jest ten rodzaj autyzmu? «

Jak pisaliśmy w artykule „Autyzm – objawy, przyczyny, leczenie”, nie są do końca znane przyczyny autyzmu, ale znane są czynniki, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia. To m.in. czynniki genetyczne, przyjmowanie leków przeciwdrgawkowych lub przeciwdepresyjnych. Do zaburzeń może dochodzić w mózgu już w czasie ciąży, ale objawy dostrzegamy zwykle między 18. a 24. miesiącem życia dziecka. Niestety czas ten zbiega się z czasem podania szczepionki MMR, dlatego jeśli nie znamy badań naukowych i nie interesujemy się tym, jak działają szczepionki, może się wydawać, że teoria Wakefielda jest prawdopodobna.

Dziś po wielu badaniach i po przyznaniu się do fałszerstwa wyników badań przez Wakefielda wiemy, że szczepionki nie mają absolutnie żadnego związku z autyzmem. Mogą powodować różnego rodzaju skutki uboczne, co jest rzadkością, ale nie możemy ich wykluczyć, jednakże żadne dotychczas przeprowadzone badanie nie potwierdziło związku z wystąpieniem autyzmu. Listę badań zamieszczamy na końcu artykułu.

Autyzm nie jest chorobą immunologiczną

Jak wiemy, autyzm nie jest chorobą immunologiczną. Z tego powodu niemożliwe jest, aby szczepienia wywołujące odpowiedź immunologiczną, mogły mieć wpływ na autyzm. Według obecnie dostępnej nam wiedzy medycznej, zaburzenia ze spektrum autyzmu pojawiają się już w okresie życia płodowego i charakteryzują się zaburzeniami rozwojowymi mózgu.

Co wpływa na rozwój autyzmu?

Objawy autyzmu pojawiają się zwykle ok. 18 miesiąca życia. Do najważniejszych czynników, które mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia, należą te, które mają miejsce już w czasie życia płodowego, tzn. leki przyjmowane przez matkę, cukrzyca ciążowa, zatrucie ciążowe czy wcześniactwo. Ponadto udowodniono, że znaczenie mają pewne czynniki genetyczne, takie jak płeć męska, skłonność do zaburzeń ze spektrum autyzmu w rodzinie, zaawansowany wiek rodziców. Wykazano także, że na autyzm mogą wpływać niedobory pewnych witamin w ciąży, zwłaszcza kwasu foliowego.

Autyzm poszczepienny to teoria oparta na sfałszowanych wynikach badań!

Jak w późniejszym śledztwie przyznał autor badania potwierdzającego rzekomo związek szczepionek z autyzmem, badanie to zostało sfałszowane. Pierwsi pacjenci byli kierowani przez tę samą sponsorującą ją organizację, a teza o związku szczepień z chorobą Crohna, była przygotowana już – uwaga – na 7 miesięcy przed rozpoczęciem badań! Ponadto grupa badawcza była bardzo mała – testom poddano zaledwie 12 dzieci, które ponadto już przed szczepieniami (5 z 12 dzieci) wykazywało różne niepokojące objawy neurologiczne – m.in. opóźnienia rozwojowe.

Ponadto autor badania już od początku fałszował dowody – np. przeinaczał fakty. Przykładem była sytuacja, gdy matka jednego z dzieci powiedziała mu, że zauważyła niepokojące objawy u dziecka po pół roku od szczepienia. Wakefield napisał wówczas, że objawy pojawi się po 6 dniach – a nie miesiącach – od szczepienia. Podobnych przeinaczeń, jak się później okazało, było wiele. Lekarz twierdził ponadto, że 12 dzieci miało ostatecznie autyzm, a w rzeczywistości zdiagnozowano go tylko u jednego dziecka.

Wakefield sfałszował także wyniki badań z wycinków jelit – zmanipulował ich opisy. W jaki sposób? Przykładem był brak stwierdzonych zmian w jelitach, który opisał jako „niespecyficzny stan zapalny”.

Gdy podczas badań nie udało się wykazać prawdziwego związku między szczepieniami a chorobą Crohna, Wakefield zmienił swoją hipotezę i stwierdzić, że odkrył nowy zespół choroby, który ma związek z chorobą jelit i autyzmem (jak się potem okazało, w jelitach nie było żadnych niepokojących zmian i teza była absolutnie bezpodstawna). Zespół ten miał być oczywiście powodowany szczepieniem MMR. Wnioski zostały opublikowane w czasopiśmie „Lancet”, co wywołało rozgłos w mediach i przyniosło Wakefieldowi sławę.

Teoria o autyzmie poszczepiennym na gruncie planów biznesowych

Po latach – gdy doszło do śledztwa – okazało się, że Wakefield fałszował wyniki badań po to, aby rozpocząć produkcję leków immunologicznych oraz produkcję nowej szczepionki przeciwko odrze, która miała być lepsza i nie powodować oczywiście autyzmu. Produkcja jednak nie została rozpoczęta, ponieważ Wakefield nie znalazł sponsorów na to przedsięwzięcie. Zaczął wówczas rozprzestrzeniać tezę, że media i rządy spiskują przeciwko niemu, aby nie dopuścić do kolejnych publikacji.

Jak się okazało, z czasem środowisko naukowe zaczęło sukcesywnie odkrywać prawdę o badaniach Wakefielda, demaskując wszelkie fałszerstwa. Obalenie tez tego lekarza zostało po latach poparte ostatecznie wyrokiem sądu, a sam Wakefield został pozbawiony praw do wykonywania zawodu. Co ciekawe, Wakefield otrzymał granty na powtórzenie swoich badań, jednak nigdy się na to nie zdecydował. A warto zaznaczyć, że od tego czasu wielu naukowców niejednokrotnie powtarzało jego badania, aby sprawdzić, jaka jest prawda. Każde z nich podważyło teorie wysnute przez Wakefielda.

Autyzm poszczepienny – teoria obalona naukowymi dowodami

Już w 2002 roku władze sanitarne USA oraz duńska agencja rządowa przeprowadziły duże badania, które obejmowały prawie 500 000 dzieci do lat 7. Miały one na celu ostatecznie pokazać, czy występuje jakakolwiek zależność między szczepieniami przeciwko odrze, różyczce i śwince a autyzmem. Żadnego związku nie wykryto.

Inne badanie przeprowadzono w 1996 roku na dzieciach w wieku od 3 do 10 lat, które były szczepione MMR między 12 a 17 miesiącem życia. Do badania wzięto również grupę dzieci w takim samym wieku, które jednak nie były szczepione. Okazało się, że występowanie autyzmu (jego częstość) była identyczna w obu grupach, co wykluczyło wyraźnie związek szczepień z autyzmem.

W 2013 roku przeprowadzono kolejne duże badanie, które z kolei udowodniło, że stymulowanie szczepionkami układu odpornościowego nie powoduje autyzmu. Wykazano wówczas także, że pomocnicze składniki szczepionek także nie powodują tego typu zaburzeń.

Badań wykluczających związek szczepień z autyzmem jest naprawdę wiele – na końcu artykułu zamieszczamy najważniejsze z nich.

Autyzm a tiomersal w szczepionkach

Przez wiele lat żywa była ponadto teza, że zawarty w niektórych szczepionkach tiomersal (rtęć, której zadaniem jest konserwowanie szczepionki) może powodować autyzm – i na tą tezę powołuje się nadal spore grono osób przeciwnych szczepieniom. Czy słusznie? Okazuje się, że to kolejna nieprawidłowa teza, ponieważ liczne rzetelne badania naukowe jednoznacznie wykazały, że niewielkie ilości rtęci (a tylko niewielkie ilości stosuje się do szczepionek – nigdy nie są one znaczące) zawarte w niektórych szczepionkach w postaci tiomersalu, nie są przyczyną autyzmu. Co ważne, badania opierały się na różnych metodach i brały pod uwagę duże grupy dzieci.

Dziś tiomersalu nie stosuje się jako konserwantu w szczepionkach. Po jego usunięciu ze szczepionek w USA i innych krajach odnotowano, że liczba dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu nie zmniejsza się, co znów dowodzi, że tiomersal nie miał żadnego związku z występowaniem autyzmu.

Lista badań wykluczających związek autyzmu ze szczepieniami

• Hviid A, Hansen JV, Frisch M, Melbye M. Measles, Mumps, Rubella Vaccination and Autism: A Nationwide Cohort Study. Ann Intern Med. 2019.
• Uno Y i wsp. Early Exposure to the Combined Measles-Mumps-Rubella Vaccine and Thimerosal-containing Vaccines and Risk of Autism Spectrum Disorder. Vaccine 2015;33(21):2511-6.
• Jain A i wsp. Autism Occurrence by MMR Vaccine Status among US Children with Older Siblings with and without Autism. JAMA 2015;313(15):1534-40.
• Taylor LE i wsp. Vaccines Are Not Associated with Autism: An Evidence-based Meta-analysis of Case-control and Cohort Studies. Vaccine 2014;32(29):3623–9.
• Demicheli V i wsp. Vaccines for Measles, Mumps and Rubella in Children. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Feb 15.
• Immunization Safety Review: Adverse Effects of Vaccines: Evidence and Causality. Institute of Medicine. The National Academies Press: 2011. Consensus Report. conclusion: Evidence favors rejection of five vaccine-adverse event relationships, including MMR vaccine and autism. Overall, the committee concludes that few health problems are caused by or clearly associated with vaccines.
• Mrozek-Budzyn D i wsp. Lack of Association Between Measles-Mumps-Rubella Vaccination and Autism in Children: A Case-Control Study. Pediatr Infect Dis J. 2010;29(5):397-400.
• Baird G i wsp. Measles Vaccination and Antibody Response in Autism Spectrum Disorders. Arch Dis Child 2008; 93(10):832-7.
• Hornig M et al. Lack of Association between Measles Virus Vaccine and Autism with Enteropathy: A Case-Control Study. PLoS ONE 2008; 3(9):e3140.
• Doja A, Roberts W. Immunizations and Autism: A Review of the Literature. Can J Neurol Sci. 2006; 33(4):341-6.
• D’Souza Y i wsp. No Evidence of Persisting Measles Virus in Peripheral Blood Mononuclear Cells from Children with Autism Spectrum Disorder. Pediatrics 2006; 118(4):1664-75.
• Uchiyama T i wsp. MMR-Vaccine and Regression in Autism Spectrum Disorders: Negative Results Presented from Japan. J Autism Dev Disord 2007; 37(2):210-7.
• Fombonne E i wsp. Pervasive Developmental Disorders in Montreal, Quebec, Canada: Prevalence and Links with Immunizations. 2006;118(1):e139-50.
• Richler J, Luyster R, Risi S i wsp. Is There a ‘Regressive Phenotype’ of Autism Spectrum Disorder Associated with the Measles-Mumps-Rubella Vaccine? A CPEA Study. J Autism Dev Disord. 2006 Apr;36(3):299-316.
• Relationship between MMR Vaccine and Autism. Klein KC, Diehl EB. Ann Pharmacother. 2004; 38(7-8):1297-300.
• Immunization Safety Review: Vaccines and Autism. Institute of Medicine. The National Academies Press: 2004.
• Smeeth L i wsp. MMR Vaccination and Pervasive Developmental Disorders: A Case-Control Study. Lancet 2004; 364(9438): 963-9.
• Taylor B i wsp. Measles, Mumps, and Rubella Vaccination and Bowel Problems or Developmental Regression in Children with Autism: Population Study. BMJ 2002; 324(7334):393-6.
• DeStefano F i wsp. Age at First Measles-Mumps-Rubella Vaccination in Children with Autism and School-Matched Control Subjects: A Population-Based Study in Metropolitan Atlanta. Pediatrics 2004; 113(2): 259-66.
• Lingam R i wsp. Prevalence of Autism and Parentally Reported Triggers in a North East London Population. Arch Dis Child 2003; 88(8):666-70.
• Madsen KM i wsp. A Population-Based Study of Measles, Mumps, and Rubella Vaccination and Autism. N Engl J Med 2002; 347(19):1477-82.
• Makela A i wsp. Neurologic Disorders after Measles-Mumps-Rubella Vaccination. Pediatrics 2002; 110:957-63.
• Black C i wsp. Relation of Childhood Gastrointestinal Disorders to Autism: Nested Case Control Study Using Data from the UK General Practice Research Database. BMJ 2002; 325:419-21.
• Fombonne E i wsp. No Evidence for a New Variant of Measles-Mumps-Rubella Induced Autism. Pediatrics 2001;108(4):E58.
• Dales L i wsp. Time Trends in Autism and in MMR Immunization Coverage in California. JAMA 2001; 285(9):1183-5.
• Kaye JA i wsp. Mumps, Measles, and Rubella Vaccine and the Incidence of Autism Recorded by General Practitioners: A Time Trend Analysis. BMJ 2001; 322:460-63.
• Taylor B i wsp. Autism and Measles, Mumps, and Rubella Vaccine: No Epidemiological Evidence for a Causal Association. Lancet 1999;353 (9169):2026-9.