Asertywność a szacunek wśród innych ludzi
Ludzie wykazują 3 rodzaje zachowań: asertywność, agresywność lub uległość. Zarówno uległość, jak i agresywność są negatywne, ponieważ uległość powoduje utratę szacunku, a agresywność nie pozwala na podejmowanie dwustronnej komunikacji i dialogu. Człowiek uległy godzi się praktycznie na wszystko, aby nie doznać straty (np. partnera czy pracy), z kolei człowiek agresywny nie godzi się na nic – to przeciwieństwo uległości.
Asertywność to zachowanie, które balansuje pomiędzy powyższymi, negatywnymi postawami i samo w sobie jest zachowaniem pozytywnym. Wbrew powszechnej opinii nie jest to umiejętność mówienia „nie”, a raczej umiejętność negocjowania i uzyskiwania kompromisów. Przykładem jest zastosowanie asertywności w pracy, gdzie dąży się do tego, aby obie strony czerpały korzyści ze współpracy. Przykład? Bezpośrednio komunikujemy np. pracownikowi, że nie jesteśmy w stanie zgodzić się na jego oczekiwania odnośnie wynagrodzenia, ale jesteśmy gotowi na wypracowanie kompromisu – np. przyznawanie premii za dobre wyniki, zamiast stałej podwyżki pensji. Tym sposobem wypracowany zostaje nie tylko kompromis, który zadowala obie strony, ale także buduje się wzajemny szacunek.
Poniżej zamieszczamy film, w którym dobrze wyjaśniony jest związek asertywności i szacunku.
10 zasad asertywności – warto je wdrożyć!
W jaki sposób możemy jeszcze być asertywni w życiu codziennym? Poniżej przedstawiamy 10 zasad, które warto zastosować, aby stać się człowiekiem asertywnym i mieć szacunek u innych ludzi.
1. Masz prawo prosić o to, czego chcesz, ale nie możesz do tego zmuszać
Jeżeli chcesz, aby pracownik wykonał dane zadanie, masz prawo go o to poprosić, ale nie możesz wymagać, aby wykonywał je po godzinach pracy czy w trakcie urlopu wypoczynkowego.
Podobnie rzecz ma się w sytuacjach prywatnych między dwójką partnerów, np. gdy chodzi o przygotowanie obiadu. Nie powinno się mówić „Zrób dzisiaj obiad”, gdyż to jednoznacznie wskazuje na narzucanie swojego zdania drugiej osobie i dawanie jej do zrozumienia, że MUSI je wykonać (innymi słowy to rozkazywanie). Takie postępowanie prędzej czy później doprowadzi do kłótni i wielu nieporozumień, a dodatkowo zamkniemy możliwość dialogu. O wiele lepiej jest prosić partnera o to, czego byśmy chcieli i odpowiednio argumentować prośby. W tej sytuacji możemy zapytać: „Czy mógłbyś dziś zrobić obiad? Mam dzisiaj dużo pracy i wracam późno…”.
2. Masz prawo wyrażać swoje zdanie
Partner, szef, pracownik czy przyjaciel ma prawo myśleć inaczej niż Ty. Nie oznacza to, że nie możesz wyrażać własnego zdania, ponieważ masz prawo zarówno do samodzielnego myślenia, jak i do własnych przekonań.
3. Masz prawo do prywatności
Masz prawo decydować, czy wolny weekend lub czas po pracy chcesz spędzić na odpoczynku, czy wykonując pracę w nadgodzinach. Komunikowanie potrzeby odpoczynku nie jest niczym złym i jeśli tylko tego pragniesz, nie bój się wyrażać tego głośno przed szefem.
4. Masz prawo żyć własnym życiem i decydować o tym, kogo do niego zaprosisz
Może się zdarzyć, że w towarzystwie znajomego czy nawet partnera czujesz się źle. Czujesz, że ciągnie Cię on w dół, że się nie rozwijasz, a wręcz przeciwnie – osoba ta blokuje Cię w każdej sferze. Prawdopodobnie jest to człowiek toksyczny, a takich osób powinno się unikać, natomiast szukać takich, przy których się rozwijamy, którzy w nas wierzą, motywują, zachęcają do próbowania nowych rzeczy. Nie bój się zerwać znajomości z toksycznym człowiekiem.
5. Masz prawo nie wiedzieć czegoś lub nie rozumieć
Nikt nie jest Alfą i Omegą – nie musisz wiedzieć wszystkiego, znać wszystkiego czy wszystkiego rozumieć. Dzięki asertywności będziesz potrafił/a komunikować innym, że czegoś nie wiesz lub że potrzebujesz w czymś pomocy.
6. Masz prawo decydować o zaangażowaniu w problemy innych
Masz poczucie, że rozmawiając wiele godzin ze znajomymi, doradzając im i wysłuchując ich problemów marnujesz swój czas? Czujesz się niekomfortowo, że praktycznie zawsze to Ty musisz słuchać, a nie odwrotnie (że ktoś wysłucha Ciebie i Tobie doradzi)? Nie wiesz, jak powiedzieć, że sprawy drugiej osoby Cię aż tak nie interesują lub nie masz czasu, na zajmowanie się nimi? Asertywność pomaga rozwiązać ten problem. Zacznij rozmawiać o rozwiązaniach i komunikuj swoje potrzeby. Szanuj swój czas i swoje samopoczucie. Jeśli nie masz czasu na rozmowę, powiedz to wprost.
7. Masz prawo odnosić sukcesy
To bardzo ważna zasada asertywności. Wielu z nas zostało wychowanych w taki sposób, aby się „nie przechwalać”, nie pokazywać innym tego, że jest się w czymś najlepszym, bo zostanie to odebrane jako samolubność czy próżność. Asertywność pomaga zmienić takie myślenie i traktować sukcesy jako coś, do czego mamy prawo i z czego możemy być dumni. Co więcej, jeśli chcesz być człowiekiem asertywnym, musisz wierzyć w siebie i wiedzieć, że masz do tego prawo.
8. Masz prawo popełniać błędy
Błędy to naturalna rzecz dla człowieka. Bez błędów nie byłoby postępu ani rozwoju. Każdy ma prawo popełniać błędy i bardzo ważne jest, pod kątem asertywności, aby umieć przyznawać się do nich i czerpać naukę z porażek.
9. Masz prawo zmieniać zdanie
Masz prawo zakomunikować coś jednego dnia, a kolejnego zmienić zdanie. Ważne jest jednak, aby szczerze przyznać się do tego przed drugą osobą i jej to powiedzieć w odpowiedni sposób, np. „przepraszam, bardzo mi głupio, ale zmieniłam/em zdanie”.
10. Masz prawo robić to, na co masz ochotę
Nie myśl, że dana rozrywka, strój czy zachowanie jest nieodpowiednie np. dla Twojego wieku. Wyrzuć z głowy myślenie typu „tak nie wypada”. Jeżeli masz ochotę pójść do klubu, wyjechać na wakacje, nawiązać znajomość intymną np. po śmierci małżonka, zrób to i nie obwiniaj się. Masz prawo spełniać swoje potrzeby i marzenia. Ty jesteś dla siebie najważniejszą osobą i nikt nie może Ci tego zabronić.
