Sól Epsom – właściwości, działanie, instrukcja stosowania

Sól Epsom, czyli siarczan magnezu – skład chemiczny

Sól Epsom to inaczej siarczan magnezu, sól angielska lub tzw. gorzka sól. Jest to związek mineralny, nieorganiczny, składający się z soli kwasu siarkowego oraz z magnezu, o symbolu chemicznym MgSO4. Otrzymuje się go m.in. podczas oczyszczania langbeinitu lub kizerytu, w procesie izolacji naturalnych wód o jego wysokiej zawartości. Jest to zatem czysta forma siarczanu magnezu.

Sól Epsom uchodzi zatem o sól o wysokim stopniu czystości. Zawartość magnezu wynosi przynajmniej 9,7%,a siarki – przynajmniej 12,9%. Ph oscyluje w okolicach 6,44.

Sól angielska ma biały kolor, nie wydziela żadnego zapachu, przypomina wyglądem gruboziarnistą sól kuchenną. Ma gorzki smak i szybko ulega rozpuszczeniu w wodzie.

Jakie zastosowanie ma sól Epsom?

Sól Epsom ma szerokie zastosowanie począwszy od farmaceutyki, przez kosmetyki, ogrodnictwo, środki czystości, a kończąc na zastosowaniu w przemyśle spożywczym. Wykorzystuje się ją także w leczeniu wielu chorób, gdyż ma kilka cennych dla zdrowia właściwości. To wszystko sprawia, że siarczan magnezu jest bardzo uniwersalnym preparatem, który warto mieć w swoim domu. Przyda się do pielęgnacji ogrodu, zachowania czystości w domu, odstraszania owadów i insektów, do zabiegów kosmetycznych, jak i np. zmniejszania obrzęków stóp.

Sól Epsom w celach zdrowotnych można stosować zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Przyjmowana doustnie, będzie miała działanie przeczyszczające, a zewnętrznie – zadziała łagodniej i sprowadzi się do takich właściwości, jak m.in. regulowanie poziomu siarki i magnezu w organizmie.

Działanie siarki i magnezu, czyli podstawa soli Epsom

Niezwykłe właściwości i tak szerokie zastosowanie soli Epsom wynika z zawartości siarki i magnezu – połączenie to wykazuje m.in. działanie terapeutyczne. Ta unikalna budowa cząsteczki oraz 2 pierwiastków odpowiada za liczne funkcje biologiczne siarczanu magnezu.

Magnez jest niezbędny do większości procesów enzymatycznych, m.in. tych, które odpowiadają za produkowanie energii w organizmie. Niedobór magnezu właśnie dlatego może powodować osłabienie organizmu. Ponadto gdy brakuje magnezu, zakłócenia występują we wszystkich organach, a szczególnie w tych, które wymagają dużych ilości energii (serce, mozg, mięśnie). Utrzymanie magnezu na prawidłowym poziomie jest zatem bardzo ważne dla ogólnego stanu zdrowia całego organizmu.

Siarka również jest konieczna do funkcjonowania komórek w organizmie. Jej niedobory odbijają się negatywnie w postaci złego samopoczucia, wypadania włosów, problemów ze skórą, osłabienia organizmu czy chorób paznokci. Odpowiedni poziom siarki sprawia, że organizm zyskuje remedium na wiele problemów skórnych, stany zapalne, a nawet różne formy artretyzmu (zwyrodnienie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów). Ponadto siarka jest istotna w procesach oczyszczania organizmu, gdyż bierze udział w wiązaniu oraz usuwaniu metali ciężkich z ustroju.

Z uwagi na wszechstronne działanie siarki i magnezu na organizm człowieka, sól Epsom można stosować w celu oczyszczania organizmu, odmładzania, relaksacji, przeciwko procesom zapalnym, przeciwko zakażeniom grzybiczym i bakteryjnych oraz do regulacji wydzielania sebum.

Jak sól Epsom działa na zdrowie? Właściwości i stosowanie

Działanie magnezu na zdrowie ma szerokie spektrum – podobnie siarki. Zastosowanie soli Epsom z tego względu nie ogranicza się do jednego schorzenia, ale wielu, zwłaszcza takich, które przebiegają ze stanem zapalnym czy są związane z reumatyzmem. Działanie soli Epsom wiąże się też często z obniżaniem poziomu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, z usprawnianiem procesów trawienia czy ze wspomaganiem oczyszczania organizmu. Sól Epsom ma też korzystny wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną. Przyczynia się do regeneracji organizmu, stymuluje układ odpornościowy, ma właściwości łagodzące ból. Poniżej przedstawiam kilka możliwości zastosowania soli Epsom na zdrowie:

• grzybica – stopy moczymy w solance, jeśli zmagamy się z grzybicą stóp; przy grzybicy paznokci moczymy głównie paznokcie; solankę można stosować 3 razy dziennie (rozcieńczamy sól Epsom w misce z ciepłą wodą),

• dna moczanowa (podagra) – podagra zwykle atakuje staw dużego palca od nogi, powodując opuchliznę i ból; sól Epsom może złagodzić obrzęk i ból – w tym celu należy moczyć nogę w miseczce z rozcieńczoną solą Epsom z wodą przez co najmniej 20 minut,

• drzazgi – jeśli wbiła Ci się drzazga, możesz moczyć palec w roztworze soli Epsom i gorącej wody – dzięki temu usunięcie drzazgi będzie łatwiejsze i mniej bolesne,

• bóle kostno-stawowe – na bóle kostno-stawowe poleca się kąpiel w soli Epsom, gdyż ma ona działanie rozluźniające i pomaga zwalczyć podwyższone napięcie mięśni, a także ułatwia niwelowanie bólu ramienia, szyi, pleców i nóg; wskazuje się też na łagodzenie bólu w migrenach i przewlekłych bólach głowy, a dzięki zawartości siarki, obserwuje się pozytywny wpływ w przebiegu chorób reumatycznych,

• obrzęki – sól Epsom wykazuje kojące właściwości, które m.in. wspomagają usuwanie obrzęków, stłuczeń czy siniaków – w tym celu warto zastosować kąpiel z użyciem soli angielskiej lub wykonać okłady w postaci jałowych kompresów nasączonych roztworem soli Epsom,

• stres – sól Espsom wykazuje działanie antystresowe, a jeśli do kąpieli z jej użyciem dodamy jeszcze kilka kropel olejku eterycznego, właściwości relaksujące będą jeszcze silniejsze (w tym celu sprawdzi się przede wszystkim olejek lawendowy lub eukaliptusowy),

• przeczyszczanie – sól Epsom zażywana doustnie ma działanie przeczyszczające, gdyż odczuwalnie przyspiesza metabolizm i oczyszcza organizm – jest zatem naturalnym sposobem np. na zaparcia; istotna jest jednak ostrożność w dawkowaniu – nadmierne spożycie soli Epsom może skutkować ostrą biegunką.

Zastosowanie soli Epsom w kosmetyce

Właściwości soli Epsom można z powodzeniem wykorzystać w kosmetyce. Gorzka sól stanowi składnik wielu drogeryjnych kremów, maści, peelingów czy odżywek do włosów. Stosowanie soli Epsom jest też popularne wśród osób zmagających się z problemami skórnymi, np. trądzikiem czy zaskórnikami. Sól angielska ma ponadto korzystny wpływ na stan włosów – zapobiega ich wypadaniu, zmniejsza ich łamliwość i wzmacnia. Działa także pozytywnie na paznokcie. Jak stosować sól Epsom, aby poprawić stan skóry, włosów i paznokci? Poniżej przedstawiam kilka propozycji:

• dezynfekcja rąk – sól Epsom można wykorzystać na co dzień jako zdrowe „mydło” do mycia rąk, gdyż ma działanie antybakteryjne – wystarczy wymieszać sól z naturalną oliwką do ciała lub wybranym olejkiem (np. ze słodkich migdałów), nacieramy ręce, po czym dokładnie spłukujemy wodąm

• leczenie trądziku – sól epsom można wykorzystać w postaci złuszczającego peelingu do twarzy – świetnie nadaje się bowiem do złuszczania naskórka, reguluje wydzielanie sebum, ma działanie oczyszczające pory; w tym celu mieszamy sól Epsom z łagodnym środkiem do mycia twarzy i emulsją nacieramy twarz przez 1-2 minuty, po czym zmywamy ciepłą wodą,

• oczyszczanie skóry głowy i włosów – sól Epsom doskonale oczyszcza skórę, więc można też zastosować ją do oczyszczania skóry głowy, aby wyregulować wydzielanie sebum i pobudzić wzrost włosów; w tym celu wymieszaj łyżkę soli angielskiej z codziennym szamponem i dokładnie umyj głowę, po czym spłucz chłodną wodą,

• regulowanie wydzielania sebum – sól Epsom świetnie sprawdzi się, jeśli zmagasz się z nadmiernym wydzielaniem sebum, co powoduje powstawanie zaskórników; możesz ją wykorzystać w postaci maseczki – wymieszaj sól angielską z białkiem jaja, po czym nałóż na twarz (konsystencja powinna być papkowata) na 10 minut, a następnie spłucz ciepłą wodą, masując przy tym twarz,

• podkreślanie skrętu fal i loków – sól Epsom może naturalnie podkreślić skręt fal i loków, jeśli masz naturalnie kręcone włosy; w tym celu rozpuść łyżkę soli w filiżance z ciepłą wodą, a następnie przelej mieszankę do buteleczki ze spryskiwaczem – roztwór rozpylaj w odległości ok. 5 cm od włosów, po czym ugnieć kosmyki i pozostaw do wyschnięcia,

• redukcja cellulitu – sól Epsom można wykorzystać jako składnik peelingu na cellult; wymieszaj garść soli z łyżką wybranego olejku do masażu oraz łyżką zaparzonych fusów po kawie – następnie nałóż peeling na wybrane partie ciała, lekko zwilżone wodą, delikatnie masując; na koniec spłucz,

• usuwanie zaskórników – sól Epsom pomoże w walce z zaskórnikami, jeśli połączysz 1 łyżeczkę soli angielskiej z 1/2 szklanki gorącej wody oraz 3 kroplami jodyny – taką mieszankę aplikuj na zaskórniki za pomocą wacika kosmetycznego,

• niwelacja brzydkiego zapachu stóp – mocz stopy w misce z ciepłą wodą oraz dodatkiem soli Epsom przez 10 minut,

• usuwanie lakieru z włosów – sól Epsom sprawia, że włosy zostają dogłębnie oczyszczone, więc świetnie sprawdzi się w przypadku, gdy mamy na włosach mnóstwo lakieru (np. po fryzurze weselnej); w celu oczyszczenia włosów z lakieru, dodaj do 4. litrów wody 1 szklankę soku z cytryny oraz 1/2 szklanki soli Epsom, a następnie przykryj naczynie i odstaw na 24 godziny; następnego dnia nanieś mieszankę na suche włosy na 20 minut, po czym dokładnie umyj je szamponem,

• zwiększanie objętości włosów – wymieszaj sól z wybraną odżywką do włosów w proporcji 1:1, następnie wmasuj we włosy i spłucz po 20 minutach.

Zastosowanie soli Epsom w domu i ogrodzie

Sól angielska ma także wiele innych zastosowań, m.in. w domu i ogrodzie. Można ją wykorzystać np. jako:

• środek do czyszczenia płytek (zmieszaj płyn do mycia naczyń z solą w proporcji 1:1),

• środek do nawożenia roślin doniczkowych (zmieszaj 1 łyżkę soli z 2 litrami wody – używaj raz w tygodniu do podlewania roślin domowych),

• środek na owady,

• nawóz do trawnika (magnez jest bardzo ważny dla trawnika – zapobiega m.in. żołknięciu liści; wymieszaj 1 łyżkę soli na 2 litry wody).

Uwaga! Sól Epsom jest dostępna na rynku również jako produkt techniczny bądź jako nawóz. Taka sól jest nazywana „solą czystą” i nie może być stosowana jako kosmetyk czy środek terapeutyczny – kąpiel czy inne zastosowanie takiej soli na ciało może być niebezpieczna.

Sól Epsom – w jakiej formie można jej używać? Przepisy i instrukcje

Sól Epsom, jak widać wyżej, ma bardzo szerokie zastosowanie. Warto więc dokładniej przyjrzeć się formą, w jakich może być stosowana.

Najpopularniejsze jest wykonywanie solanki do moczenia stóp – i tutaj przepis jest prosty. Mieszamy ciepłą wodę w misce z 1/2 filiżanki soli. Można dodać 1-2 krople wybranego olejku eterycznego o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym, np. olejek herbaciany ma takie działanie.

Innym sposobem wykorzystania soli angielskiej, jest stosowanie kompresów z jej użyciem. Rozpuszczamy 2 szklanki soli w gorącej wodzie, a następnie moczymy w roztworze gazę czy wacik i nakładamy na wybrane miejsce na ciele. W roztworze można też zmoczyć gąbkę – i wówczas taką gąbką masujemy ciało i zyskujemy dodatkowy efekt (np. pobudzamy krążenie, aby zredukować cellulit).

Sól można też wykorzystać w postaci mgiełki solankowej – mieszamy w tym celu wodę w proporcji 1:1 z solą, po czym przelewamy do buteleczki z atomizerem.

Popularne jest też mieszanie soli z olejkiem (na 3 łyżki wody dodajemy 4 łyżki soli i 12 łyżek wybranego olejku – np. makadamia). Olejek może być stosowany na włosy i na ciało.

Jeśli zależy Ci na wyleczeniu trądziku, warto sporządzić domowy krem z solą Epsom. Mieszamy 3 łyżeczki soli z 1 łyżeczką wody destylowanej, po czym podgrzewamy mieszankę, aż sól się rozpuści. Następnie dodajemy solankę do dowolnej bazy i może to być nasz codzienny, zwykły krem (powyższy przepis jest dostosowany do 120 ml kremu).

Kąpiel w solance z soli angielskiej (gorzkiej) – jak przeprowadzić?

Bez wątpienia jednak, najpopularniejszą formą stosowania soli Epsom jest kąpiel z jej dodatkiem. W przypadku osób dorosłych dodajemy 1-2 filiżanki soli na wannę wypełnioną wodą. Jeśli czujemy dyskomfort albo pojawia się drażliwość skóry, soli jest prawdopodobnie za dużo. Najlepiej więc stopniowo dodawać sól do kąpieli. Co ważne, sól należy rozpuścić najpierw w gorącej wodzie, a dopiero później napełnić wannę wodą o docelowej temperaturze.

Kąpiel w solance jest dla większości osób bardzo relaksująca i wspomaga dobry snem. Powinna trwać 15-20 minut, aby wystąpił taki efekt terapeutyczny. Korzystny wpływ wzmocnimy, dodając do kąpieli kilka kropel wybranego olejku eterycznego.

Oprócz korzystnego działania na skórę, kąpiel w soli Epsom ma działanie kojące nerwy i odstresowujące. Ponadto moczenie ciała w solance rozluźnia mięśnie i łagodzi ból oraz sprawia, że wprowadzamy przez skórę cenne minerały, których często nam brakuje.

Czy z takiej kąpieli mogą też skorzystać dzieci? Okazuje się, że przy zachowaniu pewnych zasad, jak najbardziej, zwłaszcza w okresie zwiększonej zachorowalności na infekcje (jesień/zima). Zamiast sięgać po suplementy na odporność, można zacząć od czegoś prostszego, czyli od kąpieli solankowej. Siarczan magnezu wykazuje bowiem właściwości antybakteryjne, a kąpiel solankowa ma obojętne pH dla skóry. Siarczan magnezu dodatkowo łatwo wchłania się przez skórę i naturalnie wzmacnia organizm, działa przeciwzapalnie i antyseptycznie oraz pobudza enzymy do pracy. Kąpiel z solą Epsom dla dziecka powinna być jednak przygotowana z zachowaniem pewnej ostrożności – aby roztwór nie był zbyt mocny. Zacznij od napełnienia wanny wodą do połwy jej wysokości, a następnie dodaj 1/2 szklanki soli Epsom. Obserwuj podczas pierwszej kąpieli bardzo uważnie reakcje dziecka i jego skóry. Jeśli dziecko jest chore, można dodatkowo dodać kilka kropel olejku eterycznego, który zadziała udrażniająco na drogi oddechowe. Kąpiel powinna trwać maksymalnie 20 minut. Po tym czasie roztwór dokładnie spłucz z ciała dziecka. Istotne jest, aby pilnować, by dziecko nie piło wody z solą Epsom podczas kapieli, ponieważ przyjmowanie tego składnika doustnie może spowodować ostrą biegunkę.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie soli angielskiej?

Istotne jest, aby sól Epsom kupować z dobrego źródła – np. apteki – a nie ze sklepu ogrodniczego. Sól pochodząca wyłącznie z apteki czy drogerii, może mieć zastosowanie dla zdrowia i urody, gdyż ma potwierdzoną czystość farmaceutyczną. Ogrodniczy siarczan magnezu można wykorzystywać tylko na działce czy jako nawóz do roślin domowych bądź składnik domowych środków czystości, ponieważ sól tego rodzaju jest pełna zanieczyszczeń, nawet w postaci metali ciężkich. Konieczne jest zatem kupowanie soli, która jest czysta chemicznie, jeśli chcemy ją stosować jako kosmetyk czy środek terapeutyczny. Jak rozpoznać taką sól? Szukajcie oznaczeń ze skrótem „CZDA”, czyli „czysty do analizy” lub ze słowem „farmaceutyczny” bądź „do zastosowań spożywczych”.

Sól Epsom – przeciwwskazania do stosowania i skutki uboczne

Soli Espom nie powinno się spożywać w nadmiarze w formie doustnej, gdyż ma działanie przeczyszczające, a zbyt duża dawka może spowodować silną biegunkę. Ponadto regularne spożywanie soli Epsom może prowadzić do poważnych zaburzeń metabolizmu, a nawet rozleniwienia jelit i wielu problemów żołądkowych. Dodatkowo sól Epsom ma działanie obniżające ciśnienie, więc nie powinny jej stosować osoby z niedociśnieniem tętniczym. Dodatkowo ze względu na działanie oczyszczające, nie powinny jej stosować osoby z chorobami nerek. U niektórych osób sól Epsom przyjmowana doustnie może wywołać dyskomfort, odwodnienie, a nawet zmiany w zachowaniu.

Kolejnym przeciwwskazaniem jest bardzo silny odczyn zapalny, otwarte rany, poparzenia i nasilone objawy infekcji.

Bibliografia

• Gomes C., Carretero M. I., Pozo M. i in., Peloids and pelotherapy: Historical evolution, classification and glossary, „Appl. Clay Sci.” 2013, nr 75–76, s. 28–38.

• Fioravanti A., Giannitti C., Bellisai B. i in., Efficacy of balneotherapy on pain, function and quality of life in patients with osteoarthritis of the knee, „Int. J. Biometeorol.” 2012, nr 56, s. 583–590.

• Rudolf RD. The use of Epsom salts, historically considered. Can Med Assoc J. 1917;7(12):1069-1071.

• Romani AMP. Beneficial Role of Mg2+ in Prevention and Treatment of Hypertension. Int J Hypertens. 2018;2018:9013721.

• Philips CA, Paramaguru R, Mahadevan P, Augustine P. Severe liver injury due to Epsom salt naturopathy. BMJ Case Rep. 2017;2017:bcr2017221718. Published 2017.

• Rasool M, Zaigham K, Malik A, et al. Potential reproductive health effects and oxidative stress associated with exposure to potassium dichromate (K2Cr2O7) and magnesium sulphate (MgSO4) in male mice. Pak J Med Sci. 2014;30(4):819-823.