Imbir – właściwości lecznicze
Imbir nadaje potrawom unikalnego, charakterystycznego smaku, a o jego właściwościach leczniczych można by napisać książkę. To przyprawa posiadająca bardzo szerokie spektrum działania – m.in. antybakteryjne, zwalczające wolne rodniki, przeciwpasożytnicze czy też przeciwwirusowe. Działanie te potwierdza ogromna ilość badań – imbir jest bowiem jedną z najlepiej przebadanych naukowo przypraw. Poniżej przedstawiamy właściwości imbiru potwierdzone naukowo.
1. Imbir na mdłości i wymioty – także w ciąży
Stosowanie imbiru jest bardzo skuteczne w zwalczaniu mdłości oraz wymiotów. Przeprowadzono m.in. badanie na kobietach w ciąży poniżej 20 tygodnia, w którym dowiedziono, że imbir jest w tym aspekcie nie tylko skuteczny, ale również bezpieczny (oczywiście w umiarkowanych dawkach – badane kobiety spożywały 1,1-1,5 g imbiru dziennie).
Spożywanie imbiru w celach niwelowania mdłości i wymiotów, sprawdza się także u osób poddanych chemioterapii. Przeprowadzono m.in. badanie, w którym podawano chorym imbir w kapsułkach – a podczas niego udowodniono skuteczność imbiru w łagodzeniu nudności.
Co ciekawe, imbir sprawdza się także w przypadku choroby lokomocyjnej oraz morskiej.
2. Imbir na ból i stany zapalne
Okazuje się, że imbir może być nawet bardziej skuteczny w zwalczaniu bólu, od popularnych leków bez recepty z ibuprofenem. Skuteczność imbiru w działaniu przeciwbólowym potwierdzono w badaniu z udziałem 150 kobiet w wieku 20-25 lat, doznających silnych bólów menstruacyjnych. Okazało się, że stosowanie imbiru miało takie samo, a nawet lepsze działanie przeciwbólowe od ibupromu czy kwasu mefanamowego.
Imbir ma także działanie przeciwzapalne, co również w niektórych przypadkach oznacza niwelowanie bólu – np. u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów (działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe w tej grupie osób, potwierdzono w badaniu z 2001 roku).
3. Imbir przeciw cukrzycy i chorobom serca
W jednym z badań z 2015 roku udowodniono, że spożywanie 2 g sproszkowanego imbiru na dobę obniża poziom cukru we krwi o 12% (badanie na czczo). Co ciekawe, u badanych pacjentów odnotowano także zmniejszenie o 28% stosunku ApoB / ApoA-I, a także markerów MDA o 23% (to główne czynniki ryzyka w przypadku chorób serca). Z kolei wskaźnik HbA1c (czyli hemoglobina glikowana – to wskaźnik długoterminowy służący do określenia glukozy we krwi) zmniejszył się aż o 10% w okresie 3 pełnych miesięcy. Naukowcy z Tehran University of Medical Sciences udowodnili ponadto, że imbir może obniżać ryzyko chorób serca nawet o 30%. Oczywiście potrzebne są dalsze badania, ale dotychczasowe wyniki są bardzo obiecujące.
4. Imbir działa przeciwnowotworowo
W imbirze znajduje się bardzo duża ilość antyoksydantów, których zadaniem jest zwalczanie wolnych rodników (a te z kolei odpowiadają m.in. za powstawanie nowotworów). Znajdziemy w nim także korzystne dla naszego zdrowia olejki eteryczne, takie jak gingerol, który ma m.in. działanie przeciwnowotworowe. Już z tych informacji możemy wnioskować, że imbir jest naturalnym środkiem zmniejszającym ryzyko rozwoju nowotworów. A co na to naukowcy i badania empiryczne?
- Badacze z Uniwersytetu Michigan udowodnili, że sproszkowany imbir może nie tylko zabijać komórki rakowe, ale również obniżyć ich odporność na leczenie chemioterapeutyczne, co oznacza, że imbir jest skutecznym środkiem wspomagającym walkę z rakiem. Podczas tego samego badania odkryto również, że imbir może niszczyć komórki rakowe (konkretnie raka jajnika) na 2 sposoby: poprzez apoptozę oraz autofagię.
- Dowiedziono (badanie opublikowane w „Journal of Biomedicine and Biotechnology”), że składniki chemiczne znajdujące się w imbirze, mogą hamować rozrastanie się komórek rakowych piersi, nie ingerując jednocześnie w funkcjonowanie zdrowych komórek. Zatem imbir może zabijać komórki rakowe, nie atakując jednocześnie komórek zdrowych.
- Inne badanie (przeprowadzone przez naukowców z Georgia State University) wykazało, że ekstrakt z imbiru może hamować rozwój komórek nowotworowych u osób cierpiących na raka prostaty.
5. Imbir na przeziębienie – naturalny antybiotyk
Imbir od wieków stosuje się na katar i przeziębienie – nie bez powodu! Imbir zawiera bowiem silne związki chemiczne, które naturalnie wzmacniają odporność organizmu, przez co o wiele rzadziej chorujemy, jeśli imbir gości w naszym codziennym jadłospisie. A jeśli już dopadnie nas infekcja, imbir pomoże szybciej ją zwalczyć. Dodatkowo przyprawa ta doskonale oczyszcza zatoki. Imbir ma też silne właściwości rozgrzewające, co jest kluczowe podczas przeziębienia, ponieważ naturalne oczyszczanie organizmu poprzez pocenie się jest przyspieszone. Nieocenioną zaletą jest także fakt, że składniki zawarte w imbirze są łatwo przyswajalne, w przeciwieństwie do większości leków na przeziębienie czy grypę.
A co na to badania? W „The Journal of Microbiology and Antimicrobial” opublikowano wyniki badań nad skutecznością imbiru w porównaniu do zwykłego antybiotyku. Skuteczność była badana na dwóch wybranych bakteriach. Okazało się, że imbir zadziałał silniej przeciwko tym bakteriom, niż 3 badane antybiotyki!
6. Imbir na chorobę refluksową
Imbir wspomaga leczenie wrzodów żołądka – i nie tylko. Naukowcy z Indii udowodnili w swoim badaniu (opublikowano je w „Molecular Nutrition and Food Research”), że imbir może być 6-8 razy mocniejszy niż lek stosowany przy chorobie refluksowej – Prevacid. Potrzebne są jeszcze dodatkowe badania, ale wyniki są obiecujące.
7. Imbir na odchudzanie
Metoda na zrzucenie 5 kilogramów bez wyrzeczeń? Pij codziennie sproszkowany imbir w szklance ciepłej wody! Tak spożywana forma imbiru sprawi, że dłużej będziesz czuć sytość. W magazynie naukowym „Metabolism” przedstawiono bowiem badania, z których wynika, że osoby pijące imbir rozpuszczony w ciepłej wodzie, są mniej głodne po 3 godzinach od posiłku od osób, które takiej wody nie piją. Znane jest ponadto działanie imbiru wspomagające trawienie tłuszczu – uruchamia on bowiem proces termogenezy, co z kolei wpływa na pobudzenie układu metabolicznego.
8. Imbir na nadciśnienie
Imbir może być skutecznym środkiem zapewniającym prawidłowe ciśnienie tętnicze u osób, które cierpią na nadciśnienie. W 7 niezależnych badaniach udowodniono bowiem, że spożywanie imbiru może obniżać skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi. Imbir działa również bardzo podobnie do leków na nadciśnienie, które nazywamy blokerami kanału wapniowego (te rozluźniają naczynia krwionośne i sprawiają, że pompowanie krwi przez serce jest ułatwione).
Jak spożywać imbir w celach leczniczych?
Imbir można stosować na różne sposoby, ale najpopularniejsze jest wykorzystanie go w postaci rozgrzewającej herbatki z dodatkami. Poniżej zamieszczamy fragment programu Tomasza Sekielskiego, z którego dowiecie się, jak zrobić pyszną i prozdrowotnie działającą herbatkę na bazie imbiru.
Imbir – szkodliwość, skutki uboczne, przeciwwskazania
W tytule zadajemy pytanie, czy imbir może być szkodliwy? Jak się okazuje, jest to przyprawa nie dla wszystkich – niektórym osobom może zaszkodzić. Może także być szkodliwy po zjedzeniu zbyt dużej ilości. Poniżej przedstawiamy szczegóły.
1. Przedawkowanie imbiru – skutki uboczne
Imbir w nadmiernych ilościach może prowadzić do wielu działań niepożądanych. Zaleca się, aby dziennie nie przekraczać dawki 4 g imbiru. Jeśli tę dawkę przekroczymy, mogą nas spotkać wzdęcia, gazy, zgaga, mdłości i problemy żołądkowe. W nadmiernych ilościach imbir może także wzmacniać działanie warfaryny, zwiększać ryzyko krwawienia, powodować kołatanie serca i zawroty głowy. Może również wywoływać skurcze u kobiet w ciąży (co z kolei może prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu).
2. Kto nie powinien jeść imbiru?
Niektórzy naukowcy uważają, że kobiety w ciąży nie powinny pod żadnym pozorem spożywać imbiru (ze względu na ryzyko skurczy macicy), co jednak kłóci się z polecaniem imbiru na mdłości ciążowe – w tym temacie potrzebne są dodatkowe badania. Są także inne grupy osób, którym imbir nie jest polecany – lub zaleca się szczególną ostrożność w jego stosowaniu. Oto one:
- osoby mające problemy z niekrzepliwością krwi (np. cierpisz na hemofilię),
- osoby z kamieniami żółciowymi,
- kobiety w ciąży,
- osoby zakwalifikowane do operacji chirurgicznej,
- osoby stosujące leki insulinowe, beta-blokery, leki przeciwzakrzepowe, a także leki z grupy barbituranów,
- osoby mające problemy z apetytem (imbir hamuje apetyt).
Ile jeść imbiru dziennie i w jakiej formie?
Aby imbir był bezpieczny, nie można przekraczać dawki dobowej wynoszącej 4 g ekstraktu. Warto wiedzieć, że 1 g ekstraktu z imbiru to np. ½ łyżeczki sproszkowanego imbiru dodanego do herbaty lub 1 łyżeczka startego imbiru do herbaty.
Dawkowanie imbiru należy także dostosować do aktualnego stanu zdrowia oraz do celu, jaki chcemy osiągnąć. Poleca się np.:
- 1-3 g imbiru dziennie, aby złagodzić stany zapalne,
- 1 g imbiru dziennie dla złagodzenia nudności lub zahamowania wymiotów,
- 2 cm świeżego kłącza imbiru podczas przeziębienia.
A w jakiej formie najlepiej jest spożywać imbir? Popularne jest dodawanie kawałka kłącza do soku przygotowywanego w wyciskarce wolnoobrotowej, albo spożywanie go w formie koktajlu, jako dodatek do herbaty, ciepłej wody czy lemoniady. Oczywiście warto również dodawać sproszkowany imbir do różnych potraw, jednak świeży imbir jest bardziej aromatyczny niż sproszkowany, a więc ten drugi będzie nieco mniej skuteczny, jeśli chodzi o właściwości lecznicze (świeży imbir zawiera więcej ginegerolu – ale z drugiej strony imbir sproszkowany zawiera więcej shoagolu, który również ma działanie lecznicze).
Jaki imbir wybrać na przeziębienie i ból gardła?
Jak już wspomnieliśmy, forma imbiru ma znaczenie. Podczas przeziębienia lepiej sprawdzi się świeży imbir, zamiast sproszkowanego, ponieważ zawiera więcej gingeroli, które są nieocenione w walce z przeziębieniem i grypą. Podczas infekcji można urozmaicać nieco formę podania imbiru, miksując go z innymi składnikami o działaniu leczniczym lub rozgrzewającym – np. z chilli i miodem. W tym przepisie wystarczy pokroić papryczkę chili oraz świeże kłącze imbiru oraz dodać trochę miodu (wystarczy łyżeczka mikstury) – gotowe! Popularne jest też dodawanie imbiru do herbaty z cytryną i miodem – wystarczy pokroić cytrynę i imbir na plasterki (ale uważaj, aby nie były zbyt grube), zaparzyć herbatę, dodać do niej składniki i łyżeczkę miodu (najlepiej lipowego lub gryczanego). Taką herbatkę można pić kilka razy dziennie.
A jeśli boli Cię gardło, pokrój imbir na cienkie plasterki i ssij je powoli, aby uwalniać olejki eteryczne – te natomiast sprawią, że poczujesz ulgę!
Warto wiedzieć, że w skórce imbiru również znajdują się cenne substancje przeciwko przeziębieniom i innym infekcjom, dlatego warto ją pozostawić i zaparzać herbatkę z nieobranym kłączem imbiru.
Zobacz, co dzieje się z organizmem po zjedzeniu imbiru
To, co dzieje się z organizmem po zjedzeniu imbiru, jest zagadnieniem wartym uwagi. Już w pierwszej godzinie po spożyciu tej przyprawy, nasza jama ustna zostaje odkażona oraz odświeżona (z tego m.in. powodu imbir jest dodatkiem do sushi). Podczas pierwszej godziny imbir realizuje także funkcję termiczną – dlatego warto spożyć go np. po powrocie do domu, gdy na zewnątrz jest mróz. Imbir skutecznie rozgrzewa organizm. W tym czasie zaczyna także oddziaływać na florę bakteryjną żołądka, pobudza perystaltykę jelit, zwiększa wydzielanie śliny i soków trawiennych.
W drugiej godzinie po zjedzeniu imbiru, nasz organizm zostaje oczyszczony ze zbędnych produktów przemiany materii. Usuwane są np. pasożyty znajdujące się w jelitach. A ponieważ imbir działa moczopędnie, pozbywamy się także nadmiaru wody z organizmu, usuwając m.in. obrzęki. Po 2 godzinach od zjedzeniu imbiru, aktywuje się także działanie przeciwbólowe – m.in. zwalczające ból menstruacyjny czy migrenowy. Po takim czasie imbir zaczyna także działać korzystnie na naszą sferę psychiczną i emocjonalną, redukując stres i zwiększając wydajność umysłową.
Przeczytaj także: Zioła, które leczą! Lista cennych dla zdrowia ziół
Bibliografia
- Grochowicz J., Dominik P., Fabisiak A., Możliwości wykorzystania żywności naturalnej jako efekt ogólnoświatowego trendu w zakresie zapotrzebowania na żywność prozdrowotną, ZNUV 2017;54(3);223-240.
- Cisowski W., Kowalczyk A., Jamontt J.: Kłącze imbiru – zastosowanie lecznicze oraz składniki czynne. Postępy Fitoterapii, 2/2004, 71-76.
- Nartowska J.: Imbir lekarski. Panacea 3 (24), lipiec-wrzesień 2008, 6-8.
- Glibowski P., Długołęcka A., Grdeń A., Toczek K., Właściwości prozdrowotne imbiru, Bromat. Chem. Toksykol. 2017, 2, str. 115–121.
- Kulczyński B., Gramza-Michałowska A.: Znaczenie żywieniowe imbiru. Bromat. Chem. Toksykol., 2016; 49(1): 57-63.
- Grys A., Łowicki Z., Parus A.: Właściwości lecznicze imbiru. Post. Fitoter., 2010; 1: 42-45.
