Fenomen imbiru: jego zastosowanie i właściwości
Zadając pytanie „czy imbir może szkodzić?”, budzą się w nas wątpliwości co do zasadności tego pytania, gdyż imbir posiada wiele naukowo potwierdzonych, prozdrowotnych właściwości. A przez to ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Można go stosować np. do kawy, herbaty, grzanego wina jako aromatyczna przyprawa, ale też jako środek leczniczy w celu ułatwienia procesów trawienia, poprawy krążenia czy też naturalnego wzmacniania odporności układu pokarmowego i oddechowego. Imbir działa ponadto przeciwzapalnie, co dalej poszerza jego możliwości, jeśli chodzi o zastosowanie w medycynie niekonwencjonalnej.
Imbir wydaje się doskonałym, domowym sposobem na takie dolegliwości, jak przeziębienia, infekcje wirusowe i bakteryjne, problemy z trawieniem czy krążeniem. Dodatkowo łagodzi dolegliwości kobiece, takie jak bóle miesiączkowe. Ma ponadto zdolność regulowania ciśnienia tętniczego krwi, łagodzenia migren, poprawy procesów pamięciowych i koncentracji. W ciąży może zmniejszać mdłości i obrzęki. Uznawany jest też za doskonały afrodyzjak!
Mimo tak licznych korzyści płynących ze spożywania imbiru, niestety są sytuacje, gdy przyprawa ta może zaszkodzić. Nie są to liczne przypadki, ale niektóre osoby powinny szczególnie uważać na jedzenie imbiru, a nawet całkowicie z niego zrezygnować, gdyż skutki uboczne mogą okazać się poważne.
Imbir – pochodzenie i skład
Imbir jest zdrowy, ale nie dla każdego. Przyprawa ta ma swoje pochodzenie w Malezji i pierwotnie uprawiano ją tylko na wyspach zlokalizowanych na Oceanie Spokojnym. W tej szerokości geograficznej na imbir mówiono „stringa-vera”, co dosłownie oznacza „ciało, jak róg” – a nawiązuje to oczywiście do kształtu imbiru.
Surowy imbir jest bogaty w intensywne olejki eteryczne. To właśnie one odpowiadają za większość właściwości prozdrowotnych imbiru oraz jego szczególną moc i zastosowanie w medycynie naturalnej. Proszek z imbiru natomiast, sprawdzi się raczej w kuchni, w celu nadawania potrawom doskonałego, orientalnego aromatu (jednak w takiej formie ma o wiele mniej składników odżywczych i słabsze działanie prozdrowotne).
Imbir – kiedy może być szkodliwy?
Mimo tak wielu korzyści dla zdrowia, nie można imbiru spożywać bez umiaru i bez przemyślenia. Chcąc wzmocnić np. odporność, wystarczy zastosować 2 cienkie plasterki imbiru na 250 ml wody. Jeśli wykorzystamy 4-5 kawałków, musimy całość zrównoważyć miodem, aby nawilżyć organizm od środka – w innym przypadku spożycie takiej ilości jest niebezpieczne. Po drugie, powinno się unikać stosowania imbiru przy niektórych jednostkach chorobowych, np. wrzody (imbir może blokować pracę jelit w takiej sytuacji), problemy z krzepliwością krwi (może dojść do gwałtownych krwawień), występowanie kamieni żółciowych (imbir może prowadzić do wydzielania żółci). Uważać powinny także kobiety w ciąży: mimo że imbir jest doskonałym lekarstwem na mdłości i żołądkowe rewelacje towarzyszące ciąży, może on wywołać skurcze macicy.
Dawka uznawana za bezpieczną wynosi maksymalnie 2 g imbiru w proszku. Natomiast osoby, które przyjmują beta-blokery, leki przeciwzakrzepowe, leki insulinowe lub barbiturany, powinny całkowicie wyeliminować z diety imbir lub spożywać go w naprawdę minimalnych ilościach.
Poniżej przedstawiamy konkretne przykłady, w których imbir może zaszkodzić, jeśli będzie spożywany w zbyt dużych ilościach lub zbyt często.
Szkodliwość imbiru w chorobach krwi
Korzeń imbiru jest antykoagulantem, co oznacza, że ma właściwości rozrzedzające krew (zapobiega nadmiernemu krzepnięciu) oraz poprawiające ogólne krążenie krwi. W przypadku takich chorób, jak hemofilia, niestety imbir rozrzedzając krew, może zaostrzyć przebieg schorzenia. Wówczas nawet przy najmniejszym zacięciu może dojść do krwotoku zagrażającego życiu.
Z powodu właściwości rozrzedzania krwi, imbir będzie natomiast korzystny dla osób, które mają choroby układu krążenia, takie jak np. miażdżyca. Jest to przyprawa wskazana także dla tych, którzy zmagają się z wysokim poziomem cholesterolu lub cierpią na reumatoidalne zapalenie stawów. Jednak należy uważać i w tych przypadkach, gdyż imbir ingeruje bezpośrednio w układ krążenia, zatem jego stosowanie przy jakichkolwiek chorobach krwi, powinno być skonsultowane z lekarzem – zwłaszcza wtedy, gdy przyjmujemy leki.
Szkodliwość imbiru dla przełyku i żołądka
Substancje żywicowe zawarte w imbirze, takie jak zinferon oraz gingerol, odpowiadają za działanie prozdrowotne imbiru, a także jego ostry smak. Niestety substancje te mogą jednocześnie drażnić żołądek i przełyk, co jest skutkiem ubocznym stosowania imbiru w większych ilościach. Może dojść do podrażnienia zarówno języka czy błon śluzowych jamy ustnej, jak i podrażnień przełyku czy żołądka. Z tego powodu imbiru nie powinny spożywać osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego, takie jak refluks oraz wrzody (zarówno żołądka, jak i dwunastnicy), ponieważ może dojść do zaostrzenia nieprzyjemnych objawów.
Szkodliwość imbiru w chorobach przewlekłych
Imbir może być szkodliwy dla osób, które cierpią na choroby przewlekłe, np. cukrzycę. Imbir sprawia bowiem, że obniża się poziom cukru we krwi, co w konsekwencji stosowania razem z lekami przeciwcukrzycowymi, może doprowadzić nawet do hipoglikemii, czyli zbyt gwałtownego spadku cukru we krwi. Z tego samego powodu ze spożywania imbiru powinny zrezygnować (lub mocno go ograniczyć) osoby, które cierpią na nadciśnienie i przyjmują leki na jego obniżanie, ponieważ imbir sprawia (w połączeniu z lekami), że ciśnienie może spaść znacząco poniżej normy.
Szkodliwość imbiru w kwestii odwadniania organizmu
Okazuje się, że olejek eteryczny, który odpowiada za wiele dobroczynnych właściwości imbiru, ma działanie moczopędne, co w niektórych sytuacjach oczywiście sprzyja organizmowi (np. podczas występujących obrzęków), ale w innych jest bardzo niekorzystne, np. gdy dolegają nam ostre biegunki, gdyż wtedy jest zwiększone ryzyko mocnego odwodnienia.
Szkodliwość imbiru a niedowaga
Dla jednych działanie imbiru pobudzające trawienie jest ogromną zaletą (szczególnie dla osób zmagających się z nadwagą czy otyłością), dla innych niestety może być ono niebezpieczne. Mowa głównie o sytuacji, gdy występuje niedowaga, anoreksja czy bulimia, gdzie wskazane jest spowalnianie trawienia, aby przyswajać jak najwięcej składników odżywczych z pożywienia (w celu regeneracji organizmu i powrotu do zdrowej masy ciała). Wówczas zaleca się całkowite zrezygnowanie z imbiru.
Działanie pobudzające trawienie, jest aktywowane także przez występujący w imbirze błonnik, który sprzyja pracy metabolizmu i utracie wagi, ale jest to również niepożądane przy niedowadze.
Szkodliwość imbiru przy stosowaniu niektórych leków
Jak wcześniej wspomnieliśmy, imbir może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, dlatego przed rozpoczęciem jego stosowania, osoby przyjmujące leki powinny skonsultować decyzję ze swoim lekarzem prowadzącym. Może się bowiem okazać, że spożywanie imbiru osłabia, albo nasila działanie danego leku, co w obu przypadkach nie jest bezpieczne. Skutkiem ubocznym mogą być wówczas poważne zaburzenia, których rodzaj zależy od typu przyjmowanego leku. Przykładem jest przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych, które w interakcji z imbirem mogą nasilić swoje działanie i jest duże ryzyko, że dojdzie do zagrażającego życiu krwawienia.
Jaki imbir jest najzdrowszy?
Gdy już znamy możliwe skutki uboczne stosowania imbiru, możemy podjąć świadomą decyzję o jego spożywaniu lub rezygnacji. W powyżej wymienionych sytuacjach zwykle wystarczy znaczne ograniczenie ilości spożywanego imbiru – tylko w wyjątkowych przypadkach konieczna jest całkowita rezygnacja. Zatem jeśli zdecydowaliście się na dalsze spożywanie imbiru, ale w niewielkich ilościach i pod odpowiednią kontrolą swojego stanu, czeka Was jeszcze jedna decyzja: jaki imbir kupić? Z hipermarketu, osiedlowego sklepiku czy bazarku?
Zanim pokusicie się na dobrą cenę, warto przyjrzeć się dokładniej wybranemu korzeniowi. Najzdrowszy będzie korzeń jak najtwardszy, posiadający w miarę gładką skórkę. Należy unikać okazów, które mają pomarszczoną powierzchnię. Pożądany jest wyczuwalny zapach, natomiast imbir, który ma jakiekolwiek przebarwienia czy ciemniejsze plamki, powinien wzbudzić naszą czujność, gdyż może to świadczyć o rozpoczynającym się psuciu. Warto również zainwestować w produkt organiczny, który został wyhodowany bez stosowania niebezpiecznych środków chemicznych.
Jak bezpiecznie stosować imbir?
Kolejna kwestia to bezpieczne stosowanie imbiru. Wiemy już, że bezpieczną ilością jest zastosowanie maksymalnie 2 bardzo cienkich plasterków imbiru na 250 ml wrzącej wody – należy się tej ilości trzymać szczególnie, jeśli występuje u nas zwiększone ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych. Taką ilość korzenia imbiru można także zetrzeć i zalać wrzątkiem. Najskuteczniej jednak imbir zadziała, gdy będzie gotowany przez ok. 15 minut – wydzieli się wówczas najwięcej korzystnych substancji, ale też najwięcej drażniących, zatem konieczne jest dodanie do naparu odrobiny miodu, dla złagodzenia mikstury.
