Spóźnia Ci się okres? To może być pierwszy wyraźny objaw ciąży
Może okres spóźnia Ci się jeden dzień, a może... trzy tygodnie. A może jeszcze się go nie spodziewasz, ale już wiesz, że coś wisi w powietrzu. Niezależnie od okoliczności – o tego, czy planowałaś ciążę, czy nie – najważniejsze dla Ciebie powinno być obecnie upewnienie się co do stanu rzeczy, czyli czy jesteś w ciąży.
Jednym z najwcześniejszych i najpopularniejszych objawów jest brak okresu. Jeżeli tak się stało i wiesz, że mogło dojść do zapłodnienia jajeczka, bardzo prawdopodobne, że jesteś w ciąży. W tej sytuacji powinnaś zrobić test ciążowy, który jest ogólnodostępny we wszystkich aptekach.
Wczesne objawy ciąży
Niektóre kobiety przeczuwają ciążę jeszcze zanim nadejdzie termin ich miesiączki. Organizm może dawać wiele wskazówek świadczących o tym, że doszło do zapłodnienia. Chociaż wiele kobiet w ogóle nie dostrzega wczesnych oznak ciąży w pierwszych tygodniach, niektóre otrzymują wiele podpowiedzi wskazujących na to, że w macicy rozwija się dziecko. Jeśli odczuwasz którykolwiek z poniżej opisanych objawów ciąży, powinnaś czym prędzej udać się do apteki po testy ciążowe! Oto kilka z objawów, które mogą świadczyć, że jesteś na wczesnym etapie ciąży:
1. Tkliwe lub obrzmiałe piersi i brodawki
Przypominasz sobie ten ból, który pojawia się w piersiach przed okresem? To naprawdę nic w porównaniu do bólu, jaki możesz odczuwać, gdy dojdzie do zapłodnienia. Jeśli Twoje piersi staja się bardzo tkliwe, pełne, obrzmiałe, a także wrażliwe na wszelki dotyk, ciepłe i niemal ciągle Cię bolą, masz poważny dowód na to, że jesteś w ciąży, ponieważ to jeden z pierwszych objawów, które odczuwa większość kobiet. Tkliwość nierzadko pojawia się już kilka dni po poczęciu, chociaż zdarza się też, że występuje dopiero po paru tygodniach. W miarę rozwoju ciąży, ból piersi staje się coraz bardziej wyraźny.
2. Piersi mają ściemnioną otoczkę
Gdy dojdzie do zapłodnienia, Twoje piersi mogą być nie tylko bolesne i tkliwe, ale także mogą zmienić wygląd – a konkretniej, wokół brodawek otoczki mogą stać się ciemniejsze. Dzieje się tak z powodu hormonów ciążowych, które już pojawiły się w Twoim ciele i powodują m.in. zmiany koloru skóry wokół brodawek (w kolejnych miesiącach powodują jeszcze więcej zmian).
3. Otoczki wokół brodawek są nierówne
To kolejny wczesny objaw ciąży. Być może wcześniej nie zauważyłaś maleńkich guzków na otoczkach wokół brodawek, ale w momencie, gdy zaczną się powiększać – a dzieje się tak w początkach ciąży – na pewno je dostrzeżesz. Guzki, o których mowa, to gruczoły łojowe Montgomery'ego, wytwarzające sebum nawilżające brodawki i ich otoczki – a gdy dziecko zaczyna ssać, będą pełnić również funkcję ochronną.
4. Plamienie – objawy ciąży?
U około 30 procent kobiet na początku ciąży występuje plamienie podczas zagnieżdżania się zarodka w macicy. To tzw. plamienie lub krwawienie implantacyjne i pojawia się zwykle 6-12 dni po zapłodnieniu. Jego kolor jest zwykle jasnoróżowy lub ciemnoróżowy – rzadko czerwony, jak podczas okresu. Na plamienia jednak należy szczególnie uważać, ponieważ mogą oznaczać rozpoczynające się poronienie! Co w takiej sytuacji robić? Najlepiej dmuchać na zimne i udać się do swojego ginekologa lub do szpitala.
5. Objawy ciąży a zmęczenie
Podczas wczesnej ciąży – jak i w późniejszych etapach – możesz odczuwać wyjątkowe zmęczenie, wręcz wyczerpanie i chroniczny brak energii oraz wyjątkową ospałość. Jakkolwiek by tego nie nazwać, jest Ci po prostu ciężko przetrzymać cały dzień w skupieniu. A z czasem zmęczenie będzie jeszcze większe, gdy Twój organizm uruchomi wszystkie procesy do tworzenia nowego życia!
6. Częste oddawanie moczu
Czy to właśnie do toalety biegasz kilka razy dziennie w pracy, a potem w domu i jeszcze w trakcie nocy? Wzmożona potrzeba oddawania moczu to również jeden z wczesnych objawów ciąży – pojawia się ok. 2-3 tygodnia po zapłodnieniu.
7. Nudności – czy to ciąża?
Chce Ci się wymiotować, ale nie czujesz się chora? Nudności nie dają Ci spokoju? Wiele kobiet odczuwa nudności w trakcie ciąży – zwłaszcza na początku, nawet do końca pierwszego trymestru. Ciążowe nudności i wymioty – zwane także porannymi nudnościami (mimo że niekiedy trwają całą dobę i siedem dni w tygodniu) – mogą dokuczać Ci nawet od razu po poczęciu. W większości przypadków pojawiają się jednak około 6 tygodnia ciąży.
8. Jesteś wrażliwa na zapachy? To kolejny objaw ciąży
Nadmiernie wyczulony węch to jeden z pierwszych objawów ciąży – narzeka na niego większość przyszłych mam. Jeśli dotąd nie przeszkadzały Ci niektóre zapachy – np. kawy, perfum, papierosów – a teraz wyczuwasz je na odległość i nawet powoduje to nudności, prawdopodobnie jesteś w ciąży.
9. Wzdęcia... Niemiła przypadłość podczas ciąży
Czujesz się „nadmuchana”, napompowana, napuchnięta? Uczucie wzdęcia narasta? Tak się dzieje już od początków ciąży i będzie z Tobą praktycznie do porodu. Łatwo jednak pomylić wzdęcia będące objawem wczesnej ciąży ze wzdęciami, które występują przed miesiączką, dlatego nie należy od razu łączyć ich z dzieckiem. W każdym razie wzdęcia można przypisać hormonom i mogą być one kolejną wskazówką do rozpoznania ciąży.
10. Podwyższona temperatura ciała a ciąża
Warto mierzyć rano temperaturę dokładnym termometrem owulacyjnym. Łatwo wykryje on zapłodnienie, ponieważ w tej sytuacji temperatura często jest wyższa o jeden stopień od standardowej – i tak będzie prawdopodobnie do końca ciąży. Chociaż przyczyn podwyższonej temperatury może być nieskończenie wiele, więc nie można przypisywać tej oznaki jedynie ciąży – należy sprawdzić także inne objawy.
11. Brak miesiączki – najwyraźniejszy objaw ciąży
Brak okresu to prawdopodobnie najmniej sporny dowód na to, że jesteś w ciąży. Jeśli nie masz miesiączki, a do tej pory miewałaś ją raczej regularnie, możesz mocno podejrzewać, że w Twoim ciele rozwija się nowe życie – nawet przed zrobieniem testu ciążowego. Jednak ten powinnaś zrobić w takiej sytuacji jak najszybciej!
Objawy ciąży - infografika przedstawiająca najczęstsze objawy wczesnej ciąży
Plamienie implantacyjne czy poronienie?
Plamienie implantacyjne daje podobne objawy, co miesiączka, ale występuje między 6 a 12 dniem po zapłodnieniu. Wówczas następuje zagnieżdżenie zarodka w macicy, a krwawienie pojawia się, ponieważ naruszone zostały naczynia krwionośne macicy. Objaw ten nie występuje u wszystkich kobiet. Czasami podczas plamienia implantacyjnego mogą pojawić się lekkie skurcze i ból w dole brzucha. Często plamienie to mylone jest ze zwykłą miesiączką – ale raczej u kobiet, których okres jest słaby. W wielu przypadkach krwawienie implantacyjne ma postać jedynie drobnego śladu na bieliźnie. Różnica między miesiączką a plamieniem implantacyjnym występuje przede wszystkim w kolorze (to kolor jasno- lub ciemnoróżowy – a w przypadku miesiączki jest czerwony), a także w długości plamienia – trwa kilka godzin, zostawia niewielki ślad. Jeśli natomiast w ciąży pojawi się bardziej brązowe plamienie, które trwa dłużej niż dzień, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, ponieważ są także inne przyczyny – bardzo poważne – krwawienia w ciąży, zwłaszcza na początku. Oto one:
- ciąża pozamaciczna,
- poronienie (krwawienie jest intensywniejsze, ból również jest silny),
- niedobory hormonalne (głównie progesteronu),
- nadżerka szyjki macicy.
W przypadku krwawienia na początku ciąży, warto wziąć pod uwagę każdą możliwość, ponieważ często dochodzi do np. poronień, nawet, jeśli kobieta dba o siebie i unika wysiłku. Niebezpieczna dla jej zdrowia może być także ciąża pozamaciczna, która również wywołuje krwawienie – może dojść do pęknięcia jajowodu i jego trwałego uszkodzenia oraz do wielu poważniejszych powikłań, o których piszemy w pozostałych artykułach. Pamiętaj, że plamienie implantacyjne jest naprawdę mało obfite, trwa krótko i nie powoduje dużego bólu. Plamienie, które zwiększa swoją intensywność w taki sposób, że zaczynasz mylić je z miesiączką, może oznaczać początek poronienia – a w takiej sytuacji niezbędna jest wizyta na SOR. Po poronieniu samoistnym rekonwalescencja trwa średnio 2 tygodnie, ale gdy macica sama się nie oczyści (poronienie niezupełne), konieczny będzie zabieg i wówczas konieczny jest dłuższy odpoczynek. Nie mówiąc w tym miejscu o względach psychicznych (poronienie to traumatyczne przeżycie dla wielu kobiet, niezależnie od tego, na jakim etapie ciąży wystąpiło) – chociażby z tego powodu należy udać się do lekarza, aby przejść odpowiednie badania czy porozmawiać o możliwościach wsparcia psychologicznego.
Rozpoznanie ciąży: skąd mogę mieć pewność, że jestem w ciąży? Testy i badania
Oprócz kobiecej intuicji, należy spróbować udowodnić ciążę w bardziej obiektywny sposób. Istnieje kilka sposobów, aby się upewnić, czy doszło do zapłodnienia. Poniżej opisujemy kilka z nich z podpowiedziami, które rozwieją Twoje wątpliwości.
Domowy test ciążowy – jaki wybrać rodzaj i jak wykonać?
To najprostszy sposób na sprawdzenie, czy jest się w ciąży. Domowe testy ciążowe są bardzo proste w użyciu, szybkie, dokładne, a ich skuteczność – wysoka. Większość z nich można przeprowadzić jeszcze przed spodziewanym terminem miesiączki, ale im bliżej tego dnia, tym dokładność będzie większa. Wyróżnia się 2 najpopularniejsze rodzaje testów ciążowych: strumieniowe i płytkowe. Test strumieniowy ciążowy można wykonać w domu na 2 sposoby. Należy zanurzyć końcówkę w pojemniku z moczem lub umieścić końcówkę w strumieniu moczu – zanim jednak wybierzesz któryś ze sposobów, przeczytaj, co producent testu rekomenduje i zastosuj się do jego wskazówek. Wynik pojawia się po kilku minutach. Z kolei płytkowy test jest nieco bardziej skomplikowany. Najpierw należy zebrać mocz do pojemnika. Potem próbkę moczu nanosimy na płytkę testu. Wynik pojawia się również po kilku minutach.
Jak działa test ciążowy – domowy?
Zastanawiasz się, w jaki sposób działają takie testy? Ich zasada działania jest prosta: badają stężenie hormonu hCG w moczu (stężenie gonadotropiny kosmówkowej), który jest wytwarzany wyłącznie podczas ciąży – nie występuje w organizmie, jeśli nie doszło do zapłodnienia. Hormon ten wytwarzany jest przez łożysko i zapłodnioną komórkę jajową. Przedostaje się do krwi i moczu niemal natychmiast po tym, jak zarodek zacznie się zagnieżdżać w macicy – czyli ok. 6-12 po zapłodnieniu. Gdy jego stężenie zacznie rosnąć, wynik testu będzie pozytywny. Domowe testy świetnie wykrywają ten hormon w moczu, ale na początku mogą nie być na tyle czułe, by wyczuć niewielką ilość hCG (na początku ciąży stężenie jest najniższe i rośnie z każdym dniem). Oznacza to, że jeśli przeprowadzasz test np. na 7 dni przed spodziewanym terminem miesiączki, może się okazać, że jesteś w ciąży, ale test tego nie wykrył. Warto wykonać test za kilka dni, a potem znowu – za kilka kolejnych, aby mieć całkowitą pewność.
Kiedy robić test ciążowy, aby wynik był poprawny?
Jeśli nie jesteś hazardzistką, lepiej poczekaj z testami do pierwszego dnia spodziewanej miesiączki. Wówczas będziesz mieć aż 99 procent szans na to, że test wykryje ciążę, jeśli występuje. Początkowo kreska może być słabo widoczna – nawet trzeba się mocno przyglądać – ale ważna wiadomość jest taka, że nawet najsłabiej widoczny wynik pozytywny oznacza w większości przypadków ciążę. Aby w takiej sytuacji zyskać pewność i wyraźniejszy wynik, odczekaj kilka dni – np. trzy dni – i wykonaj kolejny test. Jeśli jesteś w ciąży, stężenie hCG w moczu wzrosło, a więc test również powinien mocniej to wykryć i przedstawić wyraźniejszą kreskę.
Słabo widoczna kreska na teście ciążowym
Użyłaś testu ciążowego, ale otrzymałaś bardzo niewyraźny wynik? Domowe testy ciążowe dają wynik pozytywny tylko wtedy, gdy w moczu zostanie wykryty hormon hCG. Jedynym powodem wykrycia go w moczu (pod warunkiem, że nie leczysz się na niepłodność) jest ciąża. Oznacza to, że jeśli na teście pojawiła się jakakolwiek linia, nawet najbardziej nikła, prawdopodobnie jesteś w ciąży. Przyczyną słabo widocznej linii na teście ciążowym jest jego słaba czułość lub wczesny wiek ciąży – zrobiłaś test za wcześnie i powinnaś ponowić go za kilka dni, gdy stężenie hCG wzrośnie.
Test ciążowy – za drugim razem negatywny
Zrobiłaś dwa testy: pierwszy był pozytywny i pokazał, że jesteś w ciąży, ale drugi pokazał wynik negatywny, a później dostałaś okres? Niestety wygląda na to, że doszło do ciąży biochemicznej. Co to oznacza? Komórka jajowa została zapłodniona, ale z jakichś powodów nie mogła zagnieździć się w macicy. Zarodek nie zamienił się w płód, lecz został wydalony z miesiączką. Eksperci jednak podają, że aż 70 procent wszystkich zapłodnień to ciąże biochemiczne! Z medycznego punktu widzenia ciąża biochemiczna jest tylko elementem cyklu, podczas którego tak naprawdę wcale nie dochodzi do prawdziwej ciąży, a tym samym nie mamy do czynienia z poronieniem.
Rozpoznanie ciąży poprzez badanie krwi
Gdy podejrzewasz, że jesteś w ciąży, możesz zrobić badanie stężenia beta hCG we krwi (więcej na temat badania beta hCG: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gonadotropina_kosm%C3%B3wkowa). To proste badanie, którego wynik otrzymasz bardzo szybko. Jest tez tanie – kosztuje nie więcej niż 40-50 zł, ale można również poprosić o skierowanie na to badanie swojego lekarza. Dzięki badaniu krwi zyskasz stuprocentową pewność, czy jesteś w ciąży. Wartość stężenia hCG pozwala także określić wiek ciąży, gdyż zmienia się ona wraz z jej rozwojem – następuje bardzo wyraźny, szybki wzrost. Jaki dokładnie? W prawidłowej ciąży poziom hCG wzrasta przynajmniej o 66% w ciągu 48 godzin oraz o 114% w czasie 72 godzin. Im późniejsza ciąża, tym wzrost ten jest wolniejszy.
Objawy ciąży - wypowiedź lekarza
Kiedy pójść do ginekologa po raz pierwszy, gdy jestem w ciąży?
Zrobiłaś test ciążowy, wynik okazał się pozytywny. Kiedy powinnaś umówić się na wizytę do ginekologa? Dobra opieka prenatalna jest jednym z najważniejszych elementów troski o zdrowie Twojego maleństwa, więc nie powinnaś zwlekać z wizytą u ginekologa. Jak tylko test wypadnie pozytywnie, umów się na wizytę. W niektórych gabinetach rutynowo wyznacza się wizytę dopiero wówczas, gdy będziesz w 6 lub nawet 8 tygodniu ciąży, ale często wizyta następuje bardzo szybko – gdy tylko zaczniesz podejrzewać ciążę. Pamiętaj jednak, że nawet jeśli będziesz musiała czekać na wizytę u ginekologa do połowy pierwszego trymestru, już teraz powinnaś zacząć troszczyć się o swoje maleństwo. Przyjmuj suplementy dla kobiet w ciąży, zrezygnuj z kawy i mocnej herbaty, rzuć używki (jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś podczas starania się o dziecko), unikaj dźwigania ciężkich rzeczy.
Jak obliczyć termin porodu? W którym tygodniu ciąży jestem?
Gdy dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży, chcesz dowiedzieć się z pewnością, jaki jest wiek ciąży (który to tydzień), a także jaki jest teoretyczny termin porodu. Od jakiej daty liczyć 9 miesięcy? Od dzisiaj? Czy może liczyć 40 tygodni? A jeśli tak, to od kiedy? Jesteś zdezorientowana...? Nie przejmuj się – to normalne i mało która kobieta wie takie rzeczy od razu lub zanim zajdzie w ciążę. Weź głęboki oddech i przygotuj się na podstawowy kurs z „ciążowej matematyki”! Najważniejsze informacje, które powinnaś poznać, jeśli chodzi o określenie wieku ciąży oraz o spodziewany termin porodu:
- ciąża trwa ok. 40 tygodni (ciąża donoszona trwa od 39 do 41 tygodni),
- 40 tygodni nie obliczamy od dnia poczęcia, tylko od pierwszego dnia ostatniej miesiączki,
- by obliczyć termin porodu (PTP), odejmuj 3 miesiące od pierwszego dnia ostatniej miesiączki i dodaj 7 dni (na przykład: ostatni okres wypadł 12 kwietnia; odejmując 3 miesiące wychodzi nawet 12 stycznia; dodajemy 7 dni – otrzymujemy wynik: termin porodu na 19 stycznia).
Dlaczego jednak brać pod uwagę datę ostatniej miesiączki, jeśli na przykład dokładnie znasz datę poczęcia – wiesz, kiedy uprawiałaś seks? To nie ma znaczenia, ponieważ nie jesteś w stanie dokładnie określić, kiedy jajeczkowałaś i kiedy doszło do spotkania komórki jajowej z plemnikiem, czyli zapłodnienia. Nasienie może czekać na jajeczko nawet 3-5 dni, natomiast komórka jajowa może zostać zapłodniona do 24 godzin po owulacji. Okazuje się, że dni płodne trwają dłużej, niż większość z nas się spodziewa.
Dodatkowe źródła naukowe
- Barczak A.: Przegrane narodziny – czyli rzecz o poronieniach. Życie i Płodność. 2008, 2 (4), 85–93.
- Barnhart K.T.: Ciąża pozamaciczna. Ginek Dypl. 2010, 12, 1 (65),
28–35. - Makowska-Donajska M., Hirnle L.: Suplementacja witamin i składników mineralnych podczas ciąży. Gin. Perinat. Prakt. 2017; 2, 4: 166–172.
