Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach – czym jest?
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (w skrócie TSR) bazuje na odwrotnym podejściu do pacjenta, niż we wszystkich innych terapiach. Punktem wyjścia jest bowiem przekonanie, że zgłaszający się do terapeuty pacjent sam najlepiej wie, jakie ma potrzeby. To pacjent wyznacza cele terapii i szuka rozwiązań problemu. Tylko on ma odpowiednie kompetencje do tego, aby znaleźć rozwiązanie swoich problemów. Terapeuta natomiast ma dać pacjentowi narzędzia, dzięki którym będzie mógł poczynić zmiany w swoim życiu. Jakie konkretnie narzędzia? Przede wszystkim zadaniem psychoterapeuty jest pokazanie i uświadomienie pacjentowi jego zasobów – mocnych stron – dzięki którym będzie mógł radzić sobie z trudnościami.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach polega na skupianiu się na mocnych stronach pacjenta. Nikt nie analizuje źródeł problemów, przykrych doświadczeń, trudnej przeszłości. Skupiamy się na pozytywach, na osiągnięciach i sukcesach, na dobrych chwilach w przeszłości, podczas których problem nie występował. W przeciwieństwie do innych terapii, podczas TSR nie rozgrzebuje się przeszłości, tylko skupia się na teraźniejszości i przyszłości. Ogromną rolę odgrywa zarysowanie obrazu przyszłości, w której dany problem nie występuje – i dążenie do osiągnięcia takiego obrazu w rzeczywistości.
TSR – podstawowe założenia
Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach bazuje na kilku założeniach. Po pierwsze, to pacjent jest ekspertem swojego życia i jedynie potrzebuje wsparcia, wskazówek terapeuty, aby odkryć w sobie potencjał i zasoby do walki z trudnościami. Takie podejście generuje także zmianę nazewnictwa – pacjenta w TSR nazywa się zwykle „klientem”. Dzięki temu zyska on poczucie większej odpowiedzialności i siły – nie będzie odgrywał roli nieporadnego „pacjenta”, któremu należy wskazać rozwiązania. Zyska więcej motywacji do samodzielnego poszukiwania rozwiązań.
Po drugie, podczas terapii skupiamy się tylko na pozytywach oraz na teraźniejszości i przeszłości. Absolutnie nie analizujemy porażek, błędów, wad, słabych stron, istoty problemów czy trudnej przeszłości. Budujemy natomiast piękną wizję przyszłości i stawiamy sobie konkretne cele – małe kroki – które pomogą nam w osiągnięciu głównego celu. Zwracamy ponadto uwagę, że małe zmiany mogą wywołać duże zmiany.
Po trzecie, niezwykle ważne jest uświadomienie sobie, że każdy problem może być oglądany z wielu perspektyw, a co za tym idzie, każdy problem może mieć wiele rozwiązań. Jeżeli jedno rozwiązanie nie zadziałało, nie należy się zrażać, tylko szukać dalej i wdrażać kolejne rozwiązania, aż do osiągnięcia celu.
Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach – szkolenia i kursy
Istnieje możliwość zapisania się na szkolenie z terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Szkolenia zwykle dzielą się na kurs podstawowy oraz zaawansowany. Celem kursu podstawowego jest poznanie głównych założeń, zasad, metod i technik TSR. Podczas kursu zaawansowanego uczymy się wdrażać poznane techniki i metody w życie. Szkolenie podstawowe zwykle trwa ok. 7 dni, natomiast zaawansowane – ok. 13 dni.
W dobie pandemii ciężko jest organizować szkolenia tak, aby się spotkać – dlatego wielu specjalistów oferuje szkolenia online z tej techniki. Poniżej przedstawiamy listę kilku szkoleń TSR, które będą organizowane w 2022 roku, a także szkolenia, które są dostępne cały czas (możemy je obejrzeć w każdym momencie).
- Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, kurs online organizowany przez Centrum Rozwoju Personalnego we Wrocławiu, czas trwania kursu: 35 godzin; koszt – ok. 300 zł; termin: szkolenie dostępne cały czas online.
- TSR w obliczu lęku, kurs online umożliwiający udział w programie certyfikacyjnym PSTTSR. Czas trwania kursu: 21godzin. Koszt: ok. 700 zł za osobę. Terminy: 21-23 styczeń 2022.
- I stopień TSR – szkolenie podstawowe, kurs online. Terminy: I zjazd: 21/23 stycznia, II zjazd: 11/13 lutego, III zjazd: 4/6 marca - lub - I zjazd: 4/6 lutego, II zjazd: 25/27 lutego, III zjazd: 25/27 marca 2022 roku. Czas trwania kursu: 75 godzin. Cena: 1900 zł/osobę.
TOP 10 książek o Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach
Poza udziałem w kursach i szkoleniach, warto sięgnąć po kilka pozycji książkowych z zakresu terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Poniżej przedstawiamy naszym zdaniem TOP 10 książek o TSR wartych polecenia.
- „Terapia młodzieży z problemem narkotykowym. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach” - Jacek Szczepkowski, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit; Toruń 2007.
- „Klient ekspertem. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach i jego zastosowanie w Polsce” - Kienhuis J., Świtek T. (red.), Kraków 2007.
- „Stopem po terapii krótkoterminowej” - Brian Cade, Wiliam O'Hanlon, Zysk i S-ka; Poznań 1996.
- „Ścieżki rozwiązań” - Tomasz Świtek, Księgarnia Akademicka; 2009.
- „Poradnictwo krótkoterminowe: narracje i rozwiązania” - Judith Milner, Patrick O'Byrne, Zysk i S-ka; Poznań 2007.
- „Edukacja i szkolenie w krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach” - Thorana S. Nelson (red.), Księgarnia Akademicka; Kraków 2007.
- „W poszukiwaniu rozwiązania. Przewodnik po terapii krótkoterminowej” - John Sharry, Brendan Madden, Melissa Darmody, Galaktyka; Łódź 2007.
- „Rozmowy o rozwiązaniach” - Peter de Jong, Insoo Kim Berg, Księgarnia Akademicka; Kraków 2007.
- "Jeden mały krok do szczęśliwego życia. Jak odnaleźć swoje prawdziwe ja." - Yvonne Dolan, Jacek Santorski & Co; 2004.
- „Terapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniu. Pomaganie osobom z problemem alkoholowym” - Insoo Kim Berg, Scott D. Miller, Galaktyka; Łódź 2000.