Przepisy na kosmetyki z kwasem azelainowym: krem, tonik, żel, maseczka

Kwas azelainowy jako składnik dermokosmetyków

Dermokosmetyki to kosmetyki dermatologiczne, które są przeznaczone dla osób z problemami z cerą. Są to zarówno kosmetyki na trądzik, jak i atopowe zapalenie skóry czy ograniczające swędzenie. Zwykle dermokosmetyki są znacznie droższe od tych drogeryjnych – stąd w sieci pojawiło się mnóstwo pomysłów, na samodzielne sporządzanie takich produktów. Absolutnym hitem stały się m.in. ręcznie robione kosmetyki z kwasem azelainowym, który to ma wielokierunkowe działanie.

Kwas azelainowy – jak działa na skórę?

Kwas azelainowy może być wykorzystywany w zapobieganiu oraz leczeniu wielu dysfunkcji skórnych. Ma bowiem następujące działanie:

• Rozjaśnianie przebarwień – kwas azelainowy skutecznie wybiela przebarwienia, przez co jest stosowany profesjonalnie nawet do usuwania plam pigmentacyjnych. Działanie rozjaśniające przebarwienia zawdzięcza mechanizmowi hamującemu proces syntezy DNA w pobudzonych komórkach barwnikowych, czyli melanocytach. Kwas azelainowy działa ponadto w postaci inhibitora tyrozynazy, co również ogranicza melanogenezę i tworzenie się melaniny. Stosując 15-20% kwas azelainowy przez okres kilku miesięcy, można wyraźnie rozjaśnić przebarwienia, także pozapalne.

• Leczenie trądziku – kwas azelainowy jest polecany m.in. do leczenia trądziku różowategot i trądziku pospolitego wieku dojrzałego oraz młodzieńczego, gdyż działa bakteriobójczo na bakterie tlenowe i beztlenowe, odpowiedzialne za rozwój trądziku (m.in. wobec Propionibacterium acnes – od niedawna nazywanych Cutibacterium acnes – i Staphylococcus epidermidis). Kwas azelainowy ponadto nie powoduje oporności bakterii przy długotrwałej terapii, co jest jego kolejną zaletą. Właściwości tej substancji wynikają m.in. z hamowania rozwoju wolnych rodników tlenowych, które powodują procesy zapalne.

• Regulacja keratynizacji naskórka – kwas azelainowy jest szczególnie polecany dla osób, które maja zaburzone procesy keratynizacji naskórka, także jeśli chodzi o przebieg posłonecznego rogowacenia naskórka.

Właściwości kwasu azelainowego w kosmetykach

Kwas azelainowy jako składnik kosmetyków, m.in. rozjaśnia przebarwienia (ostuda, melasma, plamy barwnikowe i pozapalne), redukuje zaskórniki, hamuje rozwój bakterii, łagodzi stany zapalne. Ze względu na takie działanie, kosmetyki z kwasem azelainowym przeznaczone są do leczenia:

• trądziku zapalnego i niezapalnego pospolitego,

• trądziku różowatego,

• łuszczycy,

• zapalenia mieszków włosowych,

• cery naczyniowej,

• cery wrażliwej,

• rumienia.

Jak stosować kwas azelainowy w kosmetykach?

Kwas azelainowy nie ma działania fitotoksycznego oraz jest stosunkowo dobrze tolerowany – z tego powodu może być stosowany nawet przez dłuższy czas i to w dość wysokich stężeniach. W kosmetykach stosuje się np. 15 czy 20% stężenia tej substancji. Efekty uboczne pojawiają się rzadko i nie są poważne – może wystąpić przejściowy rumień lub podrażnienie skóry. Dla bezpieczeństwa, poleca się zaczynać stosowanie kwasu azelainowego w kosmetykach od niższych stężeń – np. 5% - do maksymalnie 25%. Np. do peelingu kwasem azelainowym zaleca się 16-20% stężenie, natomiast do leczenia trądziku wystarczy już 1,25%.

Przepisy na kosmetyki z kwasem azelainowym

Jeśli chcemy sami przygotować krem czy inny kosmetyk z kwasem azelainowym, musimy także zwrócić uwagę na jego właściwości odnośnie rozpuszczania się. Kwas ten słabo rozpuszcza się w wodzie, szczególnie poniżej 20ºC. Znacznie lepiej rozpuszcza się w PEG-u-400. Z kolei w olejach się zawiesza, przez co przed użyciem kosmetyku, należy go dobrze wstrząsnąć. Poniżej przedstawiam kilka przepisów na domowe kosmetyki z tym składnikiem.

Przepis nr 1. Żel z 5% kwasem azelainowym i 2% salicylowym

Do przygotowania żelu przeciwtrądzikowego (i przeciwbakteryjnego) do twarzy z kwasem azelainowym, potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 4 ml (1,25 g) – 5% całości kosmetyku,

• kwasu salicylowego w ilości 1 ml (0,5 g) – 2% całości kosmetyku,

• wodę lub hydrolat w ilości 18,75 ml (18,75 g),

• alginat – 1 ml (0,5 g),

• niacynamid – 0,9 ml (0,5 g),

• PEG-400 – 2,2 ml (2,5 g).

Do zlewki należy przelać PEG-400 oraz oba kwasy (kwas azelainowy i salicylowy). Wszystko dokładnie mieszamy, po czym dodajemy wodę (lub hydrolat). Woda powinna być ciepła, aby roztwór mógł stać się klarowny. Jeżeli kwas się nie rozpuszcza, należy podgrzać taką mieszankę w garnku. Następnie dodajemy niacynamid i mieszamy do rozpuszczenia, po czym dodajemy alginat i również mieszamy do rozpuszczenia (konieczne jest rozbicie wszystkich grudek) i do momentu, aż całość wystygnie. Żel przekładamy do słoiczka.

Przepis nr 2. Żel z 5% kwasem azelainowym i 10% biofermentem z aceroli

Żel oczyszczający z kwasem azelainowym i biofermentem z aceroli będzie świetnie działał na wszelkie przebarwienia, zaskórniki i inne niedoskonałości cery. Jak go sporządzić? Potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 4 ml (1,25 g) – 5% całości kosmetyku,

• bioferment z aceroli w ilości 4 ml (2,5 g) – 10% całości kosmetyku,

• glicerynę – 1 ml (1,25 g),

• alginat – 1 ml (0,5 g),

• wyciąg z kocanki – 0,75 ml (0,75 g),

• wodę lub hydrolat – 18,75 ml (18,85 g).

Do zlewki o pojemności 50 ml wlewamy wodę (lub hydrolat) i rozpuszczamy w niej kolejno wszystkie wyżej wymienione składniki, poza alginatem. Woda powinna być ciepła, aby składniki dobrze się rozpuściły, a szczególnie kwas azelainowy – jeśli jednak się nie rozpuszcza, wodę należy podgrzać. Następnie dosypujemy alginat, mieszamy wszystko do uzyskania gładkiej konsystencji i ostygnięcia mieszaniny. Żel przekładamy do słoiczka.

Przepis nr 3. Krem przeciwtrądzikowy z kwasem azelainowym i tymiankiem

Krem-mleczko z kwasem azelainowym i tymiankiem to doskonały kosmetyk dla osób zmagających się z trądzikiem, rozszerzonymi porami i nadmiernym łojotokiem. Do jego przygotowania potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 8 ml (2,5 g) – 10% całości kosmetyku,

• napar z tymianku w ilości 7 g,

• olej – 1,5 g,

• emulgator GSC – 0,2 g,

• witaminę E – 0,1 g.

Najpierw wykonujemy napar z tymianku. Do szklanki wsypujemy ok. półtora łyżeczki tymianku, zalewamy szklankę gorącą wodą destylowaną i przykrywamy do pełnego zaparzenia się – wystarczy pół godziny, ale lepsze efekty osiągniemy, jeśli taki napar pozostawimy nawet na 24 godziny.

Kolejny krok to wybranie oleju (można użyć oleju konopnego, arganowego, sojowego, lnianego, z pachnotki) i przygotowanie odpowiedniej ilości. Następnie lecytynę rozpuszczamy w oleju za pomocą spieniacza do kawy lub miksera (można zastosować lecytynę apteczną w kapsułkach). Całość mieszamy i odstawiamy na bok.

W osobnym naczyniu mieszamy przygotowany wcześniej napar z tymianku z emulgatorem GSC (Gliceryl Stearate Citrate). Mieszankę podgrzewamy do rozpuszczenia emulgatora, ale nie można doprowadzać do wrzenia. Najlepiej więc podgrzewać całość w tzw. kąpieli wodnej, czyli wkładamy kubek z mieszanką do garnka z gorącą wodą, który będzie postawiony na małym ogniu. Po rozpuszczeniu emulgatora dodajemy do mieszanki kwas azelainowy i znów mieszamy. Wlewamy następnie do niej przygotowany wcześniej olej z lecytyną i mieszamy, używając ze spieniacza do mleka, aby wszystko ładnie się połączyło.

Przepis nr 4. Maseczka żelowa z kwasem azelainowym 20%

Maseczka według poniższej receptury doskonale usuwa przebarwienia, zmniejsza pory, działa silnie antybakteryjnie, przez co również hamuje rozwój zmian trądzikowych. Do jej sporządzenia potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 15 ml (5 g) – 20% całości kosmetyku,

• glicerynę – 1 ml (1,25 g),

• alginat – 1 ml (0,5 g),

• wodę lub hydrolat – 14,6 ml.

Do naczynia wlewamy ciepłą wodę (lub podgrzany hydrolat), kwas azelainowy oraz glicerynę. Całość mieszamy do całkowitego rozpuszczenia, po czym dodajemy alginat i dalej mieszamy, aż rozbiją się wszystkie grudki i mieszanka ostygnie (do momentu, aby móc ją nałożyć bezpiecznie na twarz). Żel nakładamy na oczyszczoną skórę twarzy, z ominięciem okolic ust oraz oczu. Maseczka zacznie schnąć – wówczas należy ją zmyć lub można delikatnie spryskiwać co jakiś czas wodą z atomizera. Maseczkę stosujemy do 3 razy w tygodniu.

Przepis nr 5. Maseczka żelowa z 20% kwasem azelainowym i PEG-400

Maseczka żelowa z PEG-400 to podstawowa wersja na maseczkę oczyszczającą i przeciwtrądzikową. Potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 6,6 ml (2 g) – 20% całości kosmetyku,

• PEG-400 – 7 ml (8 g) – 80% całości kosmetyku.

Do zlewki wlewamy PEG-400 oraz kwas azelainowy, przy czym PEG najpierw należy podgrzać do ok. 40 stopni. Gdy osiągniemy taką temperaturę, dodajemy kwas, mieszamy i czekamy, aż temperatura zmniejsza się do poziomu umożliwiającego nałożenie na twarz. Maseczkę nakładamy na oczyszczoną skórę, omijając okolice ust i oczu. Można ją stosować do 3 razy w tygodniu.

Przepis nr 6. Tonik z 3% kwasem azelainowym i 2% kwasem salicylowym

Tonik z 3% kwasem azelainowym i 2% kwasem salicylowym to doskonały kosmetyk do codziennego stosowania, przeznaczony dla cery problematycznej, przetłuszczającej się, skłonnej do zaskórników i zmian trądzikowych. Jak go przygotować? Potrzebujemy:

• kwas azelainowy w ilości 10 ml (3 g) – 3% całości kosmetyku,

• kwas salicylowy w ilości 3,7 ml (2 g) – 2% całości kosmetyku,

• PEG-400 – 35 ml (40 g),

• woda lub hydrolat – 40 ml,

• pantenol – 4,2 ml (5 g),

• hydromanil – 4,2 ml (5 g),

• mocznik – 9 ml (5 g).

Do naczynia o pojemności ok. 250 ml wlewamy podgrzany do ok. 40 stopni PEG-400 i dodajemy do niego kwas salicylowy i azelainowy. Następnie dodajemy również podgrzaną do ok. 40 stopni wodę (lub hydrolat). Mieszamy, dodajemy mocznik, hydromanil i pantenol. Mieszamy wszystko do całkowitego rozpuszczenia. Po ostygnięciu do temperatury pokojowej, tonik można zacząć używać.