Nowe badania naukowców z Harvardu na temat witaminy D
Na łamach czasopisma naukowego Gastroenterology opublikowano przed paroma dniami wyniki badań prowadzonych przez zespół naukowców z Uniwersytetu Harvarda oraz z Dana Farber Cancer Institute z Bostonu. Badania dotyczyły związku między spożywaniem produktów zawierających witaminę D z rozwojem raka. Okazuje się, że wzbogacając dietę o tę witaminę możemy ograniczyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nawet o 50%! Największe szanse na to mają zwłaszcza młode osoby poniżej 50. roku życia – to ważne, ponieważ u tych osób nowotwór tego typu jest bardzo trudny do wykrycia, gdyż przez lata nie daje żadnych objawów, a rozwija się. Ponadto dowiedziono, że spożywanie pokarmów z witaminą D nie tylko chroni przed rakiem jelita grubego, ale i przed niebezpiecznymi polipami, które mogą rozwijać się w przewodzie pokarmowym – a lekarze uważają, że polipy te są prekursorami nowotworu jelita grubego.
Jakie produkty zawierają najwięcej witaminy D?
Jak czytamy w artykule opublikowanym przez wspomnianych naukowców:
„Odkryliśmy, że całkowite spożycie witaminy D wynoszące 300 IU dziennie lub więcej – co odpowiada mniej więcej równowartości trzech ćwierćlitrowych szklanek mleka – wiązało się z o 50 proc. niższym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego w młodszym wieku”.
W kolejnych zdaniach badacze przekonują nas, że istnieje wyraźna korelacja między spożywaniem produktów bogatych w witaminę D, a niższym ryzykiem raka jelita grubego. Wymieniają m.in. takie pokarmy, jak:
- tłuste ryby morskie (sardynki, węgorz, pstrąg tęczowy, halibut, łosoś, śledź),
- jajo kurze (a konkretniej – żółtko),
- żółty ser,
- mleko krowie,
- masło,
- mleka roślinne wzbogacane w witaminę D,
- mięso drobiowe,
- wątróbka wołowa oraz wieprzowa,
- niektóre grzyby (pieczarki, shitake, smardze oraz kurki).
Dieta wegańska to większe ryzyko raka jelita grubego?
Mając na uwadze powyższą listę oraz fakt, że witamina D ogranicza rozwój raka jelita grubego, można pokusić się o stwierdzenie, że osoby stosujące dietę wegańską niestety mogą mieć większe ryzyko rozwoju tego nowotworu. Dlaczego? Witamina D występuje naturalnie głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego – a te są wykluczone w dietach wegańskich. Ponadto zastanawiający jest fakt, że w ostatnich latach niepokojąco wzrasta zachorowalność na raka jelita grubego wśród młodych osób poniżej 50. roku życia – nie wyjaśniono co prawda przyczyny tego zjawiska, jednak naukowcy podejrzewają, że spory wpływ może mieć zmiana nawyków żywieniowych i ograniczenie w diecie źródeł witaminy D – która znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. A młodsze pokolenia jedzą ich coraz mniej – stąd mogą być bardziej narażone na rozwój raka jelita grubego. Co ciekawe, taki związek potwierdzono w badaniach, które prowadzono przez wiele lat na grupie niemal 100 tys. osób (lata 1991-2015).
Więcej witaminy D to profilaktyka raka jelita grubego – ale tylko u młodych
Analiza naukowców wykazała, że spożywanie witaminy D w większych ilościach oznacza profilaktykę raka jelita grubego oraz polipów, ale tylko u osób poniżej 50. roku życia – u osób starszych nie zauważono aż tak wyraźnej korelacji. Co ciekawe, związek ten był najbardziej wyraźny, jeśli spożywano witaminę D z produktów mlecznych. Kolejny ciekawy wniosek to fakt, że naukowcy nie zauważyli podobnej zależności, w przypadku spożywania witaminy D z suplementów. Na razie nie wiadomo, dlaczego tak się dzieje – kolejne etapy badań będą miały na celu wyjaśnienie tego zjawiska.
Witamina D chroni przed rakiem – wcześniejsze badania
Obecnie głośno zrobiło się w temacie witaminy D i profilaktyki raka za sprawą badań harwardzkich naukowców. Tymczasem już w 2014 roku eksperci wskazywali na cenne działanie tej witaminy – twierdząc, ze chroni przed nowotworami i wydłuża życie chorych na raka. Jak czytamy w portalu Nauka w Polsce, witamina D chroni nas przed wieloma chorobami, nie tylko złamaniami – przekonuje prof. Roman S. Lorenc z Zakładu Biochemii, Radioimmunologii i Medycyny Doświadczalnej Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Wyjaśnia on, że rola witaminy D w naszym organizmie jest ogromna, stąd wpływa ona korzystnie na wiele narządów i tkanek. Nie tylko wzmacnia odporność, ale także zmniejsza ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu II, chorób neurologicznych i wielu schorzeń autoimmunologicznych (np. stwardnienie rozsiane czy łuszczyca). Z kolei dr Paweł Grzesiowski z Centrum Medycyny Zapobiegawczej w Warszawie podkreślał wówczas, że witamina D hamuje proliferację komór nowotworowych, a także tworzenie się nowych naczyń krwionośnych, bez których guz nie może się rozwijać. We wspomnianym artykule czytamy także, że w 2012 roku przeprowadzono badania, w których dowiedziono, że zażywanie witaminy D3 chroni m.in. przed rakiem piersi, jajnika, prostaty oraz jelita grubego.
Co więcej, jak twierdzi Grzesiowski, witamina D wykazuje korzystne działanie w przypadku, gdy już doszło do rozwoju choroby nowotworowej. W badaniach z 2014 roku wykazano bowiem, że chorzy na raka jelita grubego żyli dłużej, gdy stężenie witaminy D było w ich krwi na poziomie 1100 IU. Lekarz powołuje się także na inne badanie z 2014 roku, w którym wykazano, że suplementowanie witaminy D zmniejsza ryzyko zgonu z powodu nowotworów.
Więcej o roli witaminy D w naszym organizmie tłumaczy dr inż. Elżbieta Wierzbicka w materiale dla Wszechnicy Żywieniowej SGGW - zapraszamy do obejrzenia.
Ile spożywać witaminy D?
Według zaleceń endokrynologów, osoby dorosłe w sezonie jesienno-zimowym (od października do kwietnia) powinny przyjmować minimum 800-2000 IU witaminy D, a osoby po 60. roku życia powinny przyjmować taką suplementację cały rok. Czy to nie za dużo? Jak twierdzi prof. Lorenc, nie, ponieważ witaminę D bardzo trudno przedawkować, a korzyści z jej spożywania są nieocenione. W świetle nowych badań z 2021 roku opublikowanych w Gastroenterology, warto jednak zadbać o wysoką podaż witaminy D z produktów spożywczych, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, a suplementację specjalnymi preparatami z witaminą D potraktować jako uzupełnienie.
Bibliografia
- https://news.harvard.edu/gazette/story/2021/08/vitamin-d-may-protect-against-young-onset-colorectal-cancer/
- https://www.forbes.com/sites/victoriaforster/2021/08/23/vitamin-d-may-help-to-prevent-colorectal-cancer-in-young-people/?sh=542bee74109e
- Karolinska Institutet. "Vitamin D reduces the need for opioids in palliative cancer." ScienceDaily. ScienceDaily, 5 August 2021.
- Kim H et al. Total Vitamin D Intake and Risks of Early-Onset Colorectal Cancer and Precursors. Gastroenterology. 2021.
