Czosnek w diecie a rozwój chorób nowotworowych
O ile nasz organizm – a konkretniej zdrowy układ pokarmowy – na to pozwala, warto włączyć do swojej diety czosnek, w postaci surowej albo np. w formie syropu z czosnku. Dlaczego? Okazuje się, że zawiera on wiele witamin i innych składników, które sprawiają, że osoby, które jedzą go często, rzadziej zapadają na choroby nowotworowe od osób, które nie jedzą go wcale lub w małych ilościach.
Wpływ spożywania czosnku w profilaktyce przeciwko chorobom nowotworowym oceniali ostatnio naukowcy z Portoryko. Wyniki ich badań możemy zobaczyć w magazynie naukowym „Nutrition and Cancer” (dokładna nazwa publikacji znajduje się w bibliografii).
Uwaga na szkodliwe mity
Mówiąc o dobroczynnym wpływie profilaktycznym czosnku przeciwko rakowi, należy pamiętać, że mitem jest przekonanie, że warzywa z pewnością uchronią nas przed rakiem. Na rozwój choroby nowotworowej wpływa wiele innych czynników, a dieta jest jedynie jednym z wielu. Tym bardziej błędne jest przekonanie, że czosnek czy inne warzywa leczą raka – a z taką opinią możemy spotkać się na wielu pseudo-naukowych portalach. Wykazuje on co prawda działanie, które może przeciwdziałać niektórym nowotworom (a bardziej – zapobiegać im), ale NIE jest lekiem, który jakkolwiek mógłby nas w pełni chronić przed rakiem lub go zwalczać, gdy już się pojawi. Z pewnością nie zastąpi chemioterapii i innych form leczenia zaproponowanych przez lekarzy.
Dlaczego jeszcze warto jeść czosnek?
Od lat wiadomo, że czosnek jest zdrowy i korzystnie wpływa na nasz organizm. Choć mocy uzdrawiającej nie ma, to jego skład jest bardzo cenny, ze względu na wysoką zawartość siarki. Poza nią czosnek zawiera argininę, selen, flawonoidy oraz oligosacharydy – a każda z tych substancji wykazuje pozytywne działanie na zdrowie człowieka.
Dodatkowo zaobserwowano, że jedzenie czosnku ma korelację ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia takich nowotworów, jak rak żołądka, przełyku, trzustki, jelita grubego oraz raka piersi. Nie oznacza to jednak, że zapadając już na takie choroby, czosnek nas z nich wyleczy – nie ma on takiej mocy sprawczej. Nie udowodniono także w żaden sposób, aby czosnek leczył nas z jakichkolwiek chorób czy zakażeń (np. wirusowych czy bakteryjnych) – stanowi on jedynie dobrą profilaktykę przeciwko niektórym schorzeniom.
Wyniki badań na temat czosnku i profilaktyki przeciwnowotworowej
Naukowcy we wspomnianym badaniu wykazali, że kobiety, które jadły czosnek (oraz cebulę!) w dużych ilościach, miały średnio o 50% niższe ryzyko zachorowania na raka piersi w porównaniu z kobietami, które tych składników spożywały mniej. Osoby, które jadły czosnek i cebulę w średniej ilości, miały mniejsze ryzyko o 40% - więc to nadal bardzo dobry wynik. Jednak badanie było prowadzone na stosunkowo małej grupie osób, gdyż porównywano 314 kobiet chorujących na raka piersi z 346 osobami, które były zdrowe – nie można zatem uznać, że wnioski płynące z tego badania są wiążące. Ponadto twarde wnioski naukowe można wysnuwać wyłącznie na podstawie dużych badań klinicznych – a to było badanie obserwacyjne, nie kliniczne.
Niemniej jednak naukowcy są zgodni, że czosnek może blokować tworzenie się związków rakotwórczych w organizmie, a także może hamować aktywność takich substancji. Potwierdzony jest także fakt, że czosnek wspomaga naprawdę DNA, a także powoduje zmniejszanie mnożenia się komórek nowotworowych (a nawet doprowadza do ich śmierci).
Co na to autorytety w zakresie zdrowia?
Zarówno Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), jak i Amerykański Narodowy Instytut Raka (NCI) są zgodni co do tego, że czosnek w diecie może działać profilaktycznie przeciwko chorobom nowotworowym, jednakże mówi się tutaj bardziej o potencjale przeciwnowotworowym. WHO zaleca, aby osoby dorosłe spożywały dziennie ok. 1 ząbka czosnku (świeżego), natomiast NCI wskazuje, że nie powinno się przyjmować żadnych suplementów w celu zapobiegania nowotworom (jeżeli mówimy o osobach zdrowych, które nie mają takiego zalecenia od lekarza), ale uznaje, że czosnek spożywany w ramach codziennej diety może mieć potencjał przeciwnowotworowy.
Czy czosnek można przedawkować?
Eksperci są jednogłośni: czosnek należy spożywać z umiarem. Choć jest to produkt naturalny i bezpieczny w rozsądnych ilościach, jego nadmiar może spowodować przykre efekty uboczne, takie jak zgaga, biegunka, wymioty czy nudności, a w niektórych przypadkach zmniejszenie stężenia cukru we krwi i zwiększanie stężenia insuliny. Czosnek może ponadto wchodzić w interakcje z niektórymi lekami – dlatego jego regularne spożywanie warto skonsultować z lekarzem. Powinny go unikać ponadto kobiety ciężarne, ponieważ działa przeciwkrzepliwie, a także – z tego samego względu – osoby, które czeka zabieg chirurgiczny bądź otrzymują już leki działające przeciwkrzepliwie.
Osoby, które cierpią na różnego rodzaju problemy żołądkowe, takie jak np. choroba wrzodowa, również powinny uważać ze spożywaniem czosnku, gdyż może on nasilać te dolegliwości. Warto zasięgnąć porady lekarza.
Przeczytaj także: Hit na odporność! Syrop z czosnku
Bibliografia
- World Cancer Research Fund / American Institute for Cancer Research. Continuous Update Project Expert Report 2018. Diet, nutrition, physical activity and colorectal cancer.
- Nicastro HL, Ross SA, Milner JA. Garlic and Onions: Their Cancer Prevention Properties. Cancer Prev Res (Phila). 2015;8(3):181-189.
- Darooghegi Mofrad M, Milajerdi A, Koohdani F, Surkan PJ, Azadbakht L. Garlic Supplementation Reduces Circulating C-reactive Protein, Tumor Necrosis Factor, and Interleukin-6 in Adults: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. J Nutr. 2019;149(4):605-618.
- Gauri Desai, Michelle Schelske-Santos, Cruz M. Nazario, Rosa V. Rosario-Rosado, Imar Mansilla-Rivera, Farah Ramírez-Marrero, Jing Nie, Ajay A. Myneni, Zuo-Feng Zhang, Jo L. Freudenheim & Lina Mu (2020) Onion and Garlic Intake and Breast Cancer, a Case-Control Study in Puerto Rico, Nutrition and Cancer, 72:5, 791-800.
