Kim są toksyczni ludzie?
Toksyczni ludzie mogą niepodziewanie pojawić się w naszym życiu i jednocześnie wywrócić je do góry nogami. Charakteryzują się zazwyczaj nieprzewidywalnością, szybko zmieniającymi się nastrojami, arogancją, brakiem empatii. Warto jednak wiedzieć, że niektóre zachowania toksycznych osób mogą wskazywać na objawy zaburzeń osobowości, które dotyczą około 20% całej ludzkiej populacji. Jedno jest pewne – toksyczne osoby potrafią od siebie uzależniać przede wszystkim psychicznie.
Toksyczni ludzie starają się mieć przyjaciół, budują związki, zakładają rodziny, jednak zazwyczaj nie są to prawidłowe, zdrowe relacje. Nie opierają się one na wzajemnym szacunku, zrozumieniu, kompromisach. Skupiają się jedynie na emocjach, spełnianiu wymagań i potrzeb osoby toksycznej.
Na tak zwany pierwszy rzut oka trudno jest rozpoznać, że dana osoba jest toksyczna. Zwłaszcza na początku znajomości może to doskonale maskować i udawać kogoś, kim nie jest. W taki sposób działała np. mężczyzna narcyz, który w początkowej fazie relacji kreuje siebie na idealnego partnera. Po zdobyciu kobiety pokazuje swoją prawdziwą twarz – zaczyna ją ograniczać, szantażować emocjonalnie, poniżać. Zrobi wszystko, aby odczuć wyższość i dodatkowo wpłynąć na własne ego, pewność siebie oraz na samoocenę.
Jak zachowuje się toksyczny człowiek?
Wiemy już, że toksyczna osoba ujawnia się dopiero po jej bliższym poznaniu. W takim razie, jakie jej zachowania powinny nas zaniepokoić? Jakie są znaki ostrzegawcze?
Toksyczna osoba przede wszystkim skupia się na swoich potrzebach. Zazwyczaj nie liczy się ze zdaniem innych, nie potrafi wczuć się w czyjeś emocje, jest pozbawiona empatii. Dzieje się tak, ponieważ zazwyczaj ona sama nie potrafi określać własnych uczuć. Ma problem z kontrolowaniem swoich nagłych zachowań, może nie potrafić rozmawiać o tym, co czuje. W głębi obawia się samotności, porzucenia. Woli kontrolować sytuację z każdej strony i ranić innych, niż zostać zranionym.
Zachowania toksycznego człowieka są trudne do przewidzenia. Jest go łatwo zdenerwować, sprowokować. Często on sam zaczyna kłótnie, mimo że chwilę wcześniej był miły, łagodny. Wystarczy chwilowy impuls, który sprawia, że może zmienić się nie do poznania. Toksyczna osoba nie potrafi również przepraszać i w każdej sytuacji stara się wybielać.
Toksyczni ludzie lubią oceniać i krytykować społeczeństwo. Czasami może się wydawać, że wręcz cieszą się z czyjegoś nieszczęścia, nawet jeżeli dotyczy ono najbliższej osoby. Natomiast w negatywny sposób reagują na wszelkie próby ocenienia ich samych. Za jawną krytykę, nawet konstruktywną, mogą odpowiadać agresją, wybuchami złości, wyzwiskami. Poprzez przebywanie z taką osobą my sami możemy czuć się gorsi.
Tak zwany toksyk potrafi manipulować, kłamać, zwodzić i grać na uczuciach innych. Na przykład w sytuacji, gdy partner lub partnerka postanawiają zakończyć relację, to toksyczna osoba zaczyna stawiać siebie w roli kozła ofiarnego. Przedstawia związek z całkowicie innej strony – to on staje się pokrzywdzonym przez los, który nagle zostaje porzucony. Winą za wszystkie kłótnie lub niepowodzenia obarcza drugą połówkę. Zrobi wszystko, aby wybielić siebie, a w drugiej osobie wzbudzić wyrzuty sumienia.
Dlaczego człowiek staje się toksyczny?
Przyczyn toksycznego zachowania może być wiele. Tak jak wspomnieliśmy, toksyczne osoby mogą borykać się z problemami natury psychicznej związanymi z zaburzeniami psychicznymi, nerwicą, zaburzeniami lękowymi. W przeszłości mogły również przeżyć traumę, np. nagłą utratę bliskiej osoby, z którą dotąd sobie nie poradziły.
Przyjmuje się, że duży odsetek osób, które charakteryzują się toksycznymi zachowaniami, cierpi na syndrom DDA – Dorosłych Dzieci Alkoholików. Przez to też mają zaburzony obraz rodziny, zdrowej relacji. Z domu mogą znać pojęcia przemocy fizycznej, przemocy psychicznej oraz braku miłości.
Toksyczność w relacjach międzyludzkich może być również skutkiem wychowania. Rodzic w dzieciństwie mógł być zbyt surowy, zbyt wymagający. Mógł uzależniać pozytywne uczucia oraz miłość od osiągnięć dziecka. Często także dopuszczał się szantażu emocjonalnego.
Człowiek może również stać się toksyczny pod wpływem nieodpowiedniej relacji. Co to oznacza w praktyce? Niektóre osoby wywierają na nas taki wpływ, że w ich obecności nie potrafimy kontrolować swoich zachowań i emocji. Jesteśmy źli, rozdrażnieni, ulegamy impulsom. Równocześnie nie jesteśmy w stanie wyjaśnić, dlaczego do tego dochodzi. Nie w każdej sytuacji musi to od razu oznaczać, że jesteśmy toksyczni. Warto jednak zastanowić się nad sensem niektórych relacji.
