Jęczmień na oku – co to jest?
Ból oka, swędzenie, ropienie, zaczerwieniona powieka, niewielka grudka na niej? To może być jęczmień. Gdy na powiece powstaje i powiększa się bolący ropień, bardzo prawdopodobne, że jest to jęczmień, który zaliczany jest do infekcji ropnych powiek, podczas których powstają torbiele.
Co jest przyczyną? Szacuje się, że nawet 95% przypadków jęczmienia powodowanych jest gronkowcem – czyli bakterią z grupy Gram-dodatnich.
Jęczmienie występują zarówno u dzieci, jak i dorosłych – zwykle w okresie zmniejszonej odporności. Jeżeli infekcja nawraca i ma postać przewlekłą, niekiedy jęczmień może zmienić się w gradówkę – ta natomiast objawia się zgrubieniem na powiece i zaczerwienieniem oka oraz podtrzymuje stan zapalny.
Jęczmień na oku – zdjęcia, wygląd
Jęczmień wewnętrzny czy zewnętrzny? Różnice
W przypadku jęczmienia, wyróżnia się jego zewnętrzną i wewnętrzną postać. Jęczmień zewnętrzny znajduje się pod okiem (na powiece dolnej) lub na powiece górnej, natomiast wewnętrzny znajduje się pod powieką górną lub dolną. Poniżej przedstawiamy główne różnice między nimi:
- Jęczmień zewnętrzny – to ropne zapalenie mieszka włosowego rzęsy; dochodzi do niego zwykle w mieszkach włosowych rzęs. Przyczyną powstawania jęczmienia zewnętrznego jest najczęściej zatkanie ujścia gruczołów rzęskowych bądź łojowych Zeissa. Wówczas dochodzi do zakażenia gronkowcowego i na powiece zewnętrznej powstaje bolesny ropień. Powieka staje się zaczerwieniona i spuchnięta. Jęczmień zewnętrzny zwykle występuje jako pojedyncza grudka na powiece i raczej nie obejmuje całej powieki.
- Jęczmień wewnętrzny – to inaczej jęczmień po powieką. To stan zapalny, który rozwija się w gruczołach tarczkowych Meiboma. Charakteryzuje go to, że widoczny jest w postaci żółtej grudki dopiero po odchyleniu powieki. Jęczmienie wewnętrzne są bardziej bolesne i dokuczliwa. O wiele częściej konieczna jest interwencja chirurgiczna.
Jęczmień na oku – przyczyny
Istnieje kilka przyczyn powstawania jęczmienia na oku, jednak jak już wspomnieliśmy, aż 95% przypadków jęczmienia powodowanych jest zakażeniem gronkowcem. Poniżej podajemy wszystkie możliwe przyczyny:
- gronkowiec,
- używanie złych kosmetyków do makijażu i demakijażu,
- niestaranne oczyszczanie oczu, zwłaszcza z makijażu,
- obniżona odporność,
- noszenie na co dzień soczewek kontaktowych,
- podeszły wiek,
- jasna karnacja,
- alergie oczne,
- niekorygowane wady wzroku,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- trądzik różowaty,
- nieleczona cukrzyca,
- przebywanie w oparach dymu papierosowego,
- przebywanie w oparach środków chemicznych.
Kto jest najbardziej narażony na jęczmień na oku? Okazuje się, że jęczmień może dotknąć absolutnie każdej osoby, w każdym wieku, ale ponieważ przyczyną choroby jest zablokowanie ujścia gruczołów, osoby dorosłe mogą być jednak bardziej podatne na jęczmień na oku (ponieważ mają większą lepkość wydzieliny), a także osoby chore na cukrzycę, łojotokowe zapalenie skóry czy trądzik różowaty. W grupie podwyższonego ryzyka są osoby na co dzień się malujące, noszące soczewki, przebywające w pomieszczeniach pełnych oparów dymnych lub ze środków chemicznych.
Jęczmień na oku – objawy
Objawy jęczmienia są charakterystyczne i zwykle polegają na pojawieniu się zaczerwienienia i obrzęku powieki, powstaniu grudki ropnej lub wydostawaniu się ropy wzdłuż rzęs, wzmożone łzawienie, światłowstręt, świąd oka, uczucie obecności ciała obcego w oku.
Czy jęczmień powoduje zaburzenia widzenia? Zwykle nie – tylko w nielicznych przypadkach mogą pojawić się problemy z widzeniem, gdy opuchlizna powieki jest duża.
Jak przebiega choroba? Ile trwa leczenie jęczmienia?
Początkowo pojawia się bolesny obrzęk powieki i powstaje guzek zapalny. Objawom tym towarzyszy często swędzenie i zaczerwienienie oka. Jęczmień na oku utrzymuje się ok. 7-10 dni, a po tym czasie zasycha. Po kilku pierwszych dniach przebija się przez skórę i wówczas następuje proces gojenia. Po zaschnięciu ropnia, strupki usuwa się i należy oczyścić zakażone miejsce
Jak leczyć jęczmień na oku? Kiedy pójść do lekarza?
Zwykle jęczmień znika samoistnie po kilku dniach i nie wymaga leczenia farmaceutykami na receptę. Warto jednak zastosować domowe sposoby, aby nieco przyspieszyć gojenie się ropnia. Pamiętaj, aby nie przebijać guzka, ani go nie wyciskać, ponieważ może to jeszcze bardziej pogorszyć występujący stan zapalny. Jeśli jednak domowe sposoby ani leki bez recepty nie pomogą przez okres 2-3 dni (nie zauważymy żadnej poprawy), a jęczmień jest bardzo dokuczliwy, należy udać się do lekarza. Może on zalecić np. stosowanie maści albo kropli z antybiotykiem (zwykle jest to Biodacyna Ophthalmicum 0,3% lub Cusi Erythromycin 0,5%) bądź zawierających steryd, np. Tobrex czy Cortineff Ophtalm. Jeśli dodatkowo występują objawy ogólne, takie jak gorączka czy powiększenie węzłów chłonnych, lekarz prawdopodobnie skieruje nas do okulisty, aby rozważyć chirurgiczne nacięcie jęczmienia na oku i podanie doustnych antybiotyków, np. Augementin.
Jeśli zależy Ci na skutecznym leczeniu bez wizyty u specjalisty, a nie gustujesz w domowych sposobach czerpiących z medycyny naturalnej, możesz wypróbować leki dostępne bez recepty, np. OptiCleaner (to maść z antybiotykiem), Hordelid lub Neomycinum.
Jęczmień na oku – domowe sposoby
Warto jednak korzystać z tego, co dała nam natura – naturalne środki mogą bowiem wiele zdziałać, jeżeli chodzi o przyspieszenie procesu leczenia jęczmienia na oku. Szczególnie polecane są ciepłe okłady, które istotnie zmniejszają ból i stany zapalne.
Okłady powinny być ciepłe. Zaleca się ich stosowanie ok. 10-15 minut w częstotliwości ok. 4 razy dziennie. Okłady można wykonać np. w postaci kompresu nasączonego ciepłym naparem z ziół (np. ze świetlika, nagietka, mniszka lekarskiego). W aptekach są również dostępne specjalne maseczki na oczy, które łagodzą zmiany zapalne (np. Posiforlid). Popularne są też okłady z jajka. Poniżej przedstawiamy szczegóły:
- Okład z jajka – ugotuj jajko na twardo, a następnie ciepłe (nie obieraj go!) zawiń w cienki materiał lub chusteczkę i przyłóż do zamkniętej powieki. Pamiętaj, aby przed ugotowaniem dokładnie umyć jajko, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia Salmonellą.
- Okład z zielonej herbaty – bardzo popularny okład na jęczmień na oku. Wystarczy zaparzyć torebkę zielonej herbaty w saszetce, odsączyć ją i jeszcze gorącą przyłożyć ostrożnie do chorego miejsca.
- Okłady z ziół – możesz wykorzystać kwiaty nagietka, rumianku, liście malin, natkę pietruszki oraz ziele świetlika. Wybrane zioła zalej wrzątkiem (ok. 2 łyżeczki ziół) i parz ok. 5-10 minut. Po tym czasie zioła odcedź przez gazę i namocz wacik kosmetyczny w przefiltrowanym płynie. Wyciśnij go i przyłóż do zamkniętej powieki.
Poza okładami, warto również pić 2 razy dziennie napar z mniszka lekarskiego. W tym celu wsyp do filiżanki ok. 1 łyżeczkę mniszka, zalej wrzątkiem i zaparzaj napar pod przykryciem ok. 5-10 minut. Mniszek ma zdolność do usuwania z organizmu bakterii ropnych, które to odpowiedzialne są m.in. za powstawanie jęczmienia w oku.
Czy pocierać jęczmień na oku złotem?
Pocieranie jęczmienia złotą obrączką – kto z nas nie zna tego sposoby? To bardzo powszechna metoda i jak się okazuje skuteczna, ale nie z powodu jakichś szczególnych właściwości złota, ale z samego faktu pocierania powieki, a więc masażu i pobudzania w niej krążenia. Dzięki większemu przepływowi krwi dochodzi bowiem do odblokowywania ujścia gruczołowych – a pamiętajmy, że właśnie ich zatkanie jest podstawową przyczyną jęczmienia na oku. Warto więc pocierać powieki, niekoniecznie złotą obrączką – zawsze jednak należy umyć dokładnie przedmiot ciepłą wodą i mydłem.
Jęczmień na oku – jakie kosmetyki można używać?
Osoby, które mają jęczmień na oku, nie powinny przede wszystkim dzielić kosmetyków do makijażu z innymi osobami. Najlepiej, aby podczas jęczmienia w ogóle zrezygnować z makijażu oczu, a także z noszenia soczewek kontaktowych. Jeśli już koniecznie musimy zrobić makijaż, należy go bardzo dokładnie zmyć przed pójściem spać. Do najlepszych preparatów, które skutecznie oczyszczą oczy, należą płyny micelarne, takie jak Blephasol czy Demoxoft. Warto również codziennie używać chusteczek do pielęgnacji powiek dostępnych w aptekach (takie chusteczki łagodzą podrażnienia i regenerują zmienione chorobowo miejsca). Aby uniknąć ponownego zakażenia, zawsze sprawdzaj daty ważności kosmetyków i stosuj takie, które są hypoalergiczne i mają lekką konsystencję, łatwą do zmycia.
Czy jęczmień na oku jest zakaźny?
Niestety tak, ponieważ jest to infekcja bakteryjna i przy np. używaniu tych samych ręczników czy kosmetyków, można doprowadzić do transmisji zakażenia na inną osobę.
Czy jęczmień na oku może być niebezpieczny?
W większości przypadków jęczmień na oku nie powoduje zagrożenia dla narządu wzroku. Warto jednak zwrócić uwagę, że nieleczony jęczmień, a zwłaszcza nawracający, może doprowadzić do np. ropowicy oczodołu albo zakrzepowego zapalenia zatoki jamistej – a temu schorzeniu towarzyszy np. wysoka gorączka i zaburzenia widzenia. W przypadku dalszego rozwoju zakażenia, może dojść nawet do zapalenia opon mózgowych oraz ropni mózgu – a co za tym idzie, także zgonu.
Bibliografia
- Niżankowska M., Okulistyka. Podstawy kliniczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Kański J., Okulistyka kliniczna – kompendium, Wydawnictwo medyczne Urban&Partner, Wrocław 2006.
